Noten – Deel 4. Amerika – Het land waar het begon

 

Afkortingen:
Adyar archief	Archief van de Theosophical Society, Adyar, Madras, India
Cranston archief	Archief van Sylvia Cranston, Santa Barbara, Californië
De Zirkoff archief	Archief van Boris de Zirkoff, Theosophical Society, Wheaton, Illinois
Pasadena archief	Archief van de Theosophical Society, Pasadena, Californië
TC Bombay	The Theosophy Company, Bombay, India
TC Los Angeles	The Theosophy Company, Los Angeles, Californië
TPH Adyar	The Theosophical Publishing House Ltd., Adyar, Madras, India
TPH Londen	The Theosophical Publishing House Ltd., Londen
TPH Wheaton	The Theosophical Publishing House Ltd., Wheaton, Illinois
TUP Den Haag	Theosophical University Press Agency, Den Haag
TUP Pasadena	Theosophical University Press, Pasadena, Californië

1. HPB’s eerste naturalisatiepapieren zijn gedateerd 22 september 1873; haar staatsburgerschapspapieren zijn getekend ‘Helen P. Blavatsky’ (fotokopie, National Archives, New York Branch)

2. Vera Zjelikovsky, ‘Radda-Bai’ in Blavatsky, From the Caves and Jungles of Hindostan, St. Petersburg, Rusland, V.I. Gubinsky, 1893, privé in het Engels vertaald door Mary C. Langford, Californië, in het Cranston Archief, 6

3. Olcott, Old Diary Leaves, 1:21-22

4. World Theosophist, Los Angeles, Californië, 31 december 1973

5. Olcott, Old Diary Leaves, 1:20

6. Blavatsky, Some Unpublished Letters of Helena Petrovna Blavatsky, 127-28

7. Arthur Conan Doyle, The History of Spiritualism, 1:77, 80

8. R. Laurence Moore, In Search of White Crows, 3-4

9. Doyle, History of Spiritualism, 1:191

10. Zjelikovsky, ‘Neobjasnimoje ilji neobjasnenneje’, Rebus, 1885, 7, 13

11. Carl Sandburg, Abraham Lincoln – The War Years, 3:343-45

12. Nettie Colburn Maynard, Was Abraham Lincoln a Spiritualist?, 70-74, 82-93, 129-32, 135, 153, 163-70, 181. De waardevolle indrukken van het karakter van Lincoln, aan het medium verschaft tijdens die contacten, vormen hoogtepunten van haar boek, die het lezen waard zijn.

13. Maynard, Was Abraham Lincoln a Spiritualist?, 91-92

14. Helene Pissarev, ‘The World Mission of H.P. Blavatsky’, The Theosophist, mei 1911, 189

15. ‘Sir William Crookes’, Encyclopaedia Britannica, 1959

16. Sir William Crookes, Researches in Spiritualism, 84-98

17. Bertram Keightley, Reminiscences of H.P.B., 20-21; C. Jinarajadasa (red.), The Golden Book of the Theosophical Society, 68; Olcott, dagboek 1884, 28 april, 18 mei, 27 mei, 15 juni, 24 juni, 1 juli

18. Blavatsky, ‘Comment on the Mystery of Levitation’, H.P. Blavatsky Collected Writings, 4:168

19. Blavatsky, ‘Letter of H.P.B. to Dr. Hartmann’, The Path, deel 10 (maart 1896), 369-70

20. Howard Murphet, Hammer on the Mountain, 1-20; Blavatsky, H.P. Blavatsky Collected Writings, 1:503-8

21. Murphet, Hammer on the Mountain, 5

22. Olcott, Old Diary Leaves, 1:1-3

23. Henry S. Olcott, People from the Other World, 410-11

24. Olcott, Old Diary Leaves, 1:3-6

25. Olcott, People from the Other World, 453

26. Olcott, People from the Other World, 298-307, 310-13, 317-23, 328-35, 355-61, 413 (zie ook Blavatsky’s beschrijving van de verschijning, H.P. Blavatsky Collected Writings, 1:32-33)

27. Olcott, Old Diary Leaves, 1:7-9

28. Blavatsky, H.P. Blavatsky Collected Writings, 1:53

29. Olcott, Old Diary Leaves, 1:9-10

30. Sinnett, Incidents in the Life of Madame Blavatsky, 132; Blavatsky, H.P. Blavatsky Collected Writings, 14:482

31. Light, 11 oktober 1884, 418-19; Blavatsky, H.P. Blavatsky Collected Writings, 6:291

32. Sinnett, Incidents in the Life of Madame Blavatsky, 177-79; H.P. Blavatsky, De Sleutel tot de Theosofie; Zjelikovsky, ‘Jelena Petrovna Blavatskaja’, Russkoje obozrenije, deel 6 (november 1891), 253-55

33. Blavatsky, H.P. Blavatsky Collected Writings, 2:78-80, 6:108; Olcott, Old Diary Leaves, 1:304; William Q. Judge, De Oceaan van Theosofie, 44, 158, 171

34. Blavatsky, De Sleutel tot de Theosofie, 27

35. Blavatsky, De Sleutel tot de Theosofie, 135-37

36. Blavatsky, De Sleutel tot de Theosofie, 139

37. Olcott, Old Diary Leaves, 1:69-73; Blavatsky, H.P. Blavatsky Collected Writings, 1:47, 74

38. Olcott, Old Diary Leaves, 1:32. HPB’s interview door de Graphic bevat zulke fantastische beweringen die door haar zouden zijn gedaan, dat De Zirkoff, redacteur van H.P. Blavatsky Collected Writings, weigerde het interview in de reeks op te nemen. Het is gebleken dat hij instinctief de juiste beslissing maakte. HPB sloot dit interview in bij een schenking van enkele delen van The Spiritual Scientist aan Emily Kislingbury, eerste secretaris van de British National Association of Spiritualists; deze delen zijn in haar bibliotheek te vinden. Het betreffende interview staat vol aantekeningen in HPB’s handschrift, waaruit blijkt dat het leugens zijn van de interviewer.

39. Olcott, Old Diary Leaves, 1:32-33

40. Michael Gomes, The Dawning of the Theosophical Movement, 235

41. Gomes, The Dawning of the Theosophical Movement, 45-61; Blavatsky, H.P. Blavatsky Collected Writings, 1:56-72, 75-83

42. Olcott, People from the Other World, 425-78

43. Olcott, Old Diary Leaves, 1:13-14; Blavatsky, H.P. Blavatsky Collected Writings, 1:73; foto met HPB’s bewering, 1:tegenover 80

44. Blavatsky, H.P. Blavatsky Collected Writings, 1:lvii

45. Olcott, Old Diary Leaves, 1:10-12, 17, 321-22; Blavatsky, H.P. Blavatsky Collected Writings, 6:271; Olcott, People from the Other World, 453-55, 472

46. Blavatsky, H.P.B. Speaks 1:41

47. Olcott, People from the Other World, 305-7

48. Olcott, Old Diary Leaves, 1:55-58

49. Olcott, Old Diary Leaves, 1:58

50. Gomes, The Dawning of the Theosophical Movement, 76

51. Jinarajadasa (red.), Letters from the Masters of the Wisdom, 2de reeks, 27-29, 31-34

52. Blavatsky, H.P. Blavatsky Collected Writings, 1:101

53. Blavatsky, H.P. Blavatsky Collected Writings, 1:83-84

54. Blavatsky, H.P. Blavatsky Collected Writings, 1:2

55. Blavatsky, H.P. Blavatsky Collected Writings, 1:83-84

56. Charles R. Flint, Memories of an Active Life, 115-32

57. Blavatsky, H.P. Blavatsky Collected Writings, 1:99-100

58. Blavatsky, H.P. Blavatsky Collected Writings, 1:86-87; Olcott, Old Diary Leaves, 1:72-73; Blavatsky, Some Unpublished Letters of Helena Petrovna Blavatsky, 157-58

59. Blavatsky, ‘A Few Questions to ‘Hiraf’’, The Spiritual Scientist, Boston, Massachusetts, 15 en 22 juli 1875, 217-18, 224, 236-37; Blavatsky, H.P. Blavatsky Collected Writings, 1:101-3, 113

60. The Theosophical Movement 1875-1950, 36-37; Judge, De Oceaan van Theosofie, 171-72

61. The Word, New York, december 1915, 146-52

62. Over de houding van de spiritistische bladen tegenover HPB, zie Blavatsky, H.P. Blavatsky Collected Writings, 1:186-92, 3:364-65

63. Blavatsky, Some Unpublished Letters of Helena Petrovna Blavatsky, 192-3

64. John Eglinton, A Memoir of æ, 1

65. James Joyce, Ulysses, 217 (Ned. uitgave), 185 (Eng. uitgave)

66. Eglinton, A Memoir of æ, 13

67. W.Q. Judge, Letters That Have Helped Me, uitgave TC, 262-64, uitgave TUP, II 101; Eek, Damodar and the Pioneers of the Theosophical Movement, 101

68. Judge, Letters That Have Helped Me, uitgave TC, 262-64

69. Judge, ‘Yours Till Death and After, H.P.B.’, Lucifer, juni 1891, 290-92; ook in Echoes of the Orient, 2:14-17

70. Laura C. Holloway, ‘William Quan Judge, A Reminiscence’, The Word, New York, deel 22, nummer 2 (november 1915), 77

71. Blavatsky, H.P. Blavatsky Collected Writings, 1:94; Gomes, The Dawning of the Theosophical Movement, 79

72. Blavatsky, H.P. Blavatsky Collected Writings, 1:463

73. Olcott, Old Diary Leaves, 1:118-19; Michael Gomes, ‘Studies in American Theosophical History’, The Canadian Theosophist, september/oktober 1989, 76-78; juli/augustus 1990, 63-64

74. William Brehon (WQJ), ‘Plain Theosophical Traces’, The Path, augustus 1892, 133-6

75. Blavatsky, De Sleutel tot de Theosofie, 1; Jean-Louis Siémons, Theosophia in Neo-Platonic and Christian Literature. Dr. Siémons doceert biofysica op het gebied van de moleculaire biologie aan het Institut National Agronomique, Parijs

76. Professor Hannon, ‘Theosophy as a Koan’, American Theosophist, oktober 1987

77. William Quan Judge, Echoes of the Orient, 2:362

78. Blavatsky, H.P. Blavatsky aan de Amerikaanse Conventies 1888-1891, 18-19

79. [Blavatsky], ‘Going To and Fro in the Earth’, Lucifer, november 1889, 251-54

80. Blavatsky, De Sleutel tot de Theosofie, 19

81. Blavatsky, H.P. Blavatsky aan de Amerikaanse Conventies 1888-1891, 7-8

82. Blavatsky, De Sleutel tot de Theosofie, aanhangsel 349

83. Blavatsky, H.P. Blavatsky Collected Writings, 1:150

84. Olcott, Old Diary Leaves, 1:18

85. Nadja Fadjejev, brief aan HPB, Odessa, Oekraïne, 28 augustus (10 september) 1875, privé in het Engels vertaald door Mary G. Langford, San Gabriel, Californië, in het Cranston archief

86. Blavatsky, ‘Letters of H.P. Blavatsky I’, The Path, december 1894, 268-70

87. Blavatsky, ‘Letters of H.P. Blavatsky II’, The Path, januari 1895, 297

88. Blavatsky, ‘Letters of H.P. Blavatsky I’, The Path, december 1894, 266

89. Zjelikovsky, ‘Jelena Petrovna Blavatskaja: Biografitsjeskij otsjerk’, Russkoje obozrenije, deel 6, november 1891, 256

90. Olcott, Old Diary Leaves, 1:103

91. Annie Besant, H.P. Blavatsky and the Masters of Wisdom, 7

92. Blavatsky, De Sleutel tot de Theosofie, 277-78, 280

93. Olcott, Old Diary Leaves, 1:202-3

94. Blavatsky, Some Unpublished Letters of Helena Petrovna Blavatsky, 150-1

95. Gomes, The Dawning of the Theosophical Movement, 110-115

96. Gomes, The Dawning of the Theosophical Movement, 111

97. Blavatsky, Some Unpublished Letters of Helena Petrovna Blavatsky, 118

98. Blavatsky, Some Unpublished Letters of Helena Petrovna Blavatsky, 27-28

99. Charles Lazenby, ‘Isis Unveiled’, The Path, Hale, Engeland, juli 1910, 9

100. Gomes, The Dawning of the Theosophical Movement, 114, 220, notitie 14; interview met Mw. Pauline Corson Coad, 23 juni 1958, getranscribeerd van de bandopname in het Department of Manuscripts, Cornell University Library, Ithaca, New York

101. Lazenby, ‘Isis Unveiled’, The Path, Hale, Engeland, juli 1910, 9

102. Olcott, Old Diary Leaves, 1:207-8

103. Meade, Madame Blavatsky: The Woman Behind the Myth, 154; Blavatsky, Some Unpublished Letters of Helena Petrovna Blavatsky, 170

104. Lazenby, ‘Isis Unveiled’, The Path, Hale, Engeland, juli 1910, 9

105. Nadja Fadjejevs brieven aan HPB vanuit Odessa, Oekraïne, brief 8 (11 mei 1877), blz. 2; brief 10 (9 juni 1877), blz. 3, Adyar archief, microfilm

106. Blavatsky, Isis Ontsluierd, 1:vii-viii, Eng. uitg.

107. Blavatsky, De Sleutel tot de Theosofie, 286

108. Blavatsky, H.P. Blavatsky Collected Writings, 1:531-33; Gomes, The Dawning of the Theosophical Movement, 119

109. The Word, New York, mei 1908, 78-80, 82-83

110. Blavatsky, ‘My Books’, Lucifer, mei 1891, 241-47; in H.P. Blavatsky Collected Writings, 13:191-202; ook opgenomen achterin Isis Unveiled, TUP Pasadena, 1988

111. Olcott, Old Diary Leaves, 1:147-84; Gomes, The Dawning of the Theosophical Movement, 99-109; Blavatsky, H.P. Blavatsky Collected Writings, 14:560

112. The Word, New York, juni 1908, 153-55

113. Blavatsky, H.P. Blavatsky Collected Writings, 1:302

114. G. Hope, ‘The Kitchen – Waking Life Confirmation of Astral Work’, The Theosophist, januari 1931, 261

115. Blavatsky, H.P. Blavatsky Collected Writings, 1:302

116. Gomes, The Dawning of the Theosophical Movement, 225, noot 74; Blavatsky, brief aan Wallace, 7 november 1877, Wallace Papers, Brits Museum, Londen, facsimile herdruk in The Eclectic Theosophist, januari-februari 1983, 78

117. The Theosophist, april 1906, 559

118. Olcott, Old Diary Leaves, 1:294-95vn; Blavatsky, ‘My Books’, Lucifer, mei 1891, 241-47; in H.P. Blavatsky Collected Writings, 13:191-202; ook opgenomen achterin Isis Unveiled, TUP Pasadena, 1988

119. Olcott, Old Diary Leaves, 1:296

120. Blavatsky, H.P. Blavatsky Collected Writings, 1:323, 388

121. Inleiding in Blavatsky’s Isis Unveiled, H.P. Blavatsky Collected Writings, Boris de Zirkoff (red.), 1:[3] en vn

122. Blavatsky, H.P. Blavatsky Collected Writings, 1:413

123. Olcott, Old Diary Leaves, 1:252-54; Gomes, The Dawning of the Theosophical Movement, 143

124. ‘Letters of H.P. Blavatsky, III’, The Path, februari 1895, 383

125. Light, 10 oktober 1891, 490; Gomes, The Dawning of the Theosophical Movement, 156-57; Blavatsky, H.P. Blavatsky Collected Writings, 1:308

126. Blavatsky, Isis Ontsluierd, 2:587-90, Eng. uitg.

127. Als HPB in Isis Ontsluierd het woord ‘reïncarnatie’ gebruikt, ‘tegenover metempsychose’ (1:467), spreekt ze afwijzend over die gedachte, omdat de Franse spiritisten met die term onmiddellijke wedergeboorte na de dood bedoelden, zonder een rusttijd tussen incarnaties; ze leerden ook dat de persoonlijkheid wordt herboren. De theosofie leert dat de persoonlijkheid (van persona, een masker) – in Isis Ontsluierd de ‘astrale monade’ genoemd – met het lichaam sterft, of kort daarna, en dat alleen de individualiteit (hoger denkvermogen, ziel en geest) onsterfelijk is en wordt wedergeboren. Veel mensen, die zich niet bewust zijn van dit subtiele maar belangrijke onderscheid, hebben verklaard dat HPB, toen Isis Ontsluierd werd geschreven, niet in reïncarnatie geloofde. Zelfs Olcott was in verwarring (Old Diary Leaves, 1:278-83; 289). HPB lichtte haar uitspraken in Isis later toe in The Theosophist, augustus 1882, 288-89; in The Path, november 1886, 232-45; in Lucifer, april 1889, 88-99; en in De Sleutel tot de Theosofie, 176-77.

Over de passage in Isis Ontsluierd (1:346, Eng. uitg.) waarin HPB reïncarnatie op deze aarde schijnt te ontkennen, staat een interessant commentaar in een brief van meester M aan Sinnett: ‘Tussen haakjes, ik zal de bladzijden 345-57, deel 1 van Isis voor u herschrijven – waarvan een warboel is gemaakt door Olcott, die meende ze te verbeteren!’ (De Mahatma Brieven aan A.P. Sinnett, 85-6vn).

W.Q. Judge schrijft dat in de begintijd in New York ‘HPB mij vele keren persoonlijk over de werkelijke leer van reïncarnatie vertelde, en wel met veel nadruk in verband met de dood van mijn eigen kind, dus ik weet wat ze dacht en geloofde’ (Judge, Brieven die me hebben geholpen, 181-2). Zie ook Theosophical Forum, oktober 1893, 1-3; Conversations on Occultism II, Judge Pamphlet Series 10, The Theosophy Company; Echoes of the Orient 2:317-19. Dit schijnt te worden bevestigd door HPB’s uitspraken in Isis Ontsluierd over metempsychose, een term die in Europa al eeuwen wordt gebruikt als een synoniem voor wat nu gewoonlijk reïncarnatie wordt genoemd.

Wedergeboorte werd pas in de jaren tachtig van de vorige eeuw in de theosofie naar voren gebracht, toen de zevenvoudige samenstelling van de mens werd onderwezen en duidelijk werd omschreven welk deel van de mens wordt wedergeboren en welk deel niet (De Mahatma Brieven aan A.P. Sinnett, 320). Toen Isis Ontsluierd werd geschreven en nog lange tijd daarna, verzetten Amerikaanse en Britse spiritisten zich bitter tegen het idee van wedergeboorte, omdat dit tot vernietiging zou leiden van gedetailleerde structuren, opgericht door Andrew Jackson Davis en anderen over het gezegende zomerland na de dood.

128. Blavatsky, Isis Ontsluierd, 1:8-9, 12; 2:145 (Eng. uitg.)

129. Blavatsky, Isis Ontsluierd, 1:8-9, 12, 345-46; 2:145 (Eng. uitg.)

130. Olcott, Old Diary Leaves, 1:295vn

131. Blavatsky, H.P. Blavatsky Collected Writings, 4:252-3

132. Blavatsky, ‘My Books’, Lucifer, mei 1891, 241-2

133. Olcott, Old Diary Leaves, 1:330-31, 417

134. The World, New York, 26 maart 1877; Gomes, The Dawning of the Theosophical Movement, 119-20

135. Olcott, Old Diary Leaves, 1:331

136. Philadelphia Times, 22 april 1888, herdrukt in Gomes, The Dawning of the Theosophical Movement, 177-78

137. Olcott, Old Diary Leaves, 3de herziene uitgave, 1:206

138. Gomes, The Dawning of the Theosophical Movement, 156

139. William Q. Judge, ‘Habitations of H.P.B., No. III’, The Path, november 1893, 237-38; ook in Echoes of the Orient, 1:239-51

140. Judge, ‘Habitations of H.P.B., No. III’, The Path, november 1893, 238-39; ook in Echoes of the Orient, 1:239-51

141. Isabella B. Mitchell, 1878, brief in ‘Cuttings and Comments’, The Theosophist, januari 1901, 253-54; Gomes, The Dawning of the Theosophical Movement, 171-72

142. The Word, New York, januari 1905, 182-7

143. Olcott, Old Diary Leaves, 1:140

144. Vsevolod Sergeevich Solovyoff, A Modern Priestess of Isis, 268-70

145. Theodore Besterman, Mrs. Annie Besant: A Modern Prophet, 148-51

146. Henry Steel Olcott, ‘H.P.B.’s Departure’, H.P.B.: In Memory of Helena Petrovna Blavatsky 1831-1931, Londen, The Blavatsky Association, 1931, 167

147. Besant, H.P. Blavatsky and the Masters of the Wisdom, 6-7

148. ‘Special Gotham Book Mart Issue’, Journal of Modern Literature, Philadelphia, Pennsylvania, Temple University, deel 4, nummer 4 (april 1975), 777-78

149. Olcott, Old Diary Leaves, 1:37-38

150. Eek, Damodar and the Pioneers of the Theosophical Movement, 46-47

151. J.L. Davidge, herdrukt in Theosophy in Australia, december 1959, 7-8

152. Judge, De Oceaan van Theosofie, 160

153. Judge, Occult Phenomena, TC Los Angeles (William Q. Judge Pamphlet Series nummer 19), 16-17

154. Olcott, Old Diary Leaves, 1:429-31

155. Olcott, Old Diary Leaves, 1:458-59

156. Blavatsky, Some Unpublished Letters of Helena Petrovna Blavatsky, 33

157. Olcott, Old Diary Leaves, 1:376-80

158. Olcott, Old Diary Leaves, 3de herziene uitgave, 1:473

159. Gomes, The Dawning of the Theosophical Movement, 182-83

160. Blavatsky, H.P. Blavatsky Collected Writings, 2:40-41

161. William Q. Judge, ‘H.P.B. – A Lion-Hearted Colleague Passes’, The Path, juni 1891, 66-67

162. Olcott, Old Diary Leaves, 1:395-98

163. Olcott, Old Diary Leaves, 1:466-68

164. The Theosophist, augustus 1931, 657

165. Gomes, The Dawning of the Theosophical Movement, 191-92, 234, noot 63

166. 3 juli 1878, vertaling van Boris de Zirkoff, De Zirkoff archief. Een andere Engelse vertaling in H.P.B. Speaks, 1:188-89, 202-3.

167. A. Keightley, ‘The Secret Doctrine and Mr. Edison’, Theosophical Quaterly, New York, oktober 1921, 133-34

168. Head en Cranston, Reincarnation: The Phoenix Fire Mystery, 419

169. Blavatsky, ‘Letters of H.P. Blavatsky, IV’, The Path, maart 1895, 411-12; Josephine Ransom, A Short History of the Theosophical Society, 1875-1937, 314

170. Ransom, A Short History of the Theosophical Society, 1875-1937, 106

171. The Path, mei 1885, 56-57

172. Olcott, Historical Retrospect, 1875-1896, of the Theosophical Society, 6; Ransom, A Short History of the Theosophical Society, 1875-1937, 106

173. Eek, Damodar and the Pioneers of the Theosophical Movement, 63-64, 76-77

174. Eek, Damodar and the Pioneers of the Theosophical Movement, 6vn

175. Daily Graphic, New York, 10 december 1878, 266; Gomes, The Dawning of the Theosophical Movement, 190

176. Olcott, Old Diary Leaves, 1:480-81; Blavatsky, H.P. Blavatsky Collected Writings, 1:431-32

 

 

---

HPB: Het bijzondere leven en de invloed van Helena Blavatsky, blz. 560-8

© 2008  Theosophical University Press Agency
Daal en Bergselaan 68, 2565 AG Den Haag

---