2 – Een gedenkwaardige nacht

 

Achttien eenenvijftig was het jaar van de grote tentoonstelling in het Londense Hyde Park en haar beroemde Crystal Palace, waarin ‘de producten van alle naties’ onderdak vonden, met de nieuwste uitvindingen op het gebied van wetenschap en technologie. Koningin Victoria opende de tentoonstelling in mei, en toen deze in oktober sloot, waren er meer dan zes miljoen bezoekers geweest uit alle delen van de wereld. Het is niet bekend of deze gebeurtenis van de eeuw grote indruk op HPB maakte, maar ze verschafte wel het decor voor de meest ongewone ervaring van haar leven. In gezelschap van een van de delegaties uit Brits Indië verscheen de leraar van haar dromen! ‘Zag hem twee keer’, schreef ze aan Sinnett. ‘Eén keer kwam hij uit de menigte en gaf hij me opdracht hem in Hyde Park te ontmoeten. Hierover kan ik niet, moet ik niet spreken. Ik zou het voor niets ter wereld bekendmaken.’²³

Twee jaar na het overlijden van HPB werd de ontmoeting algemeen bekend toen het boek Reminiscences of H.P. Blavatsky and The Secret Doctrine verscheen. De schrijfster, gravin Constance Wachtmeister, weduwe van een voormalig Zweeds ambassadeur in Londen, had in Duitsland en België bij HPB gewoond toen De Geheime Leer werd geschreven. De gravin schreef:

In Würzburg vond een eigenaardig voorval plaats. Mw. Fadjejev – de tante van HPB – schreef haar dat ze een doos naar de Ludwigstrasse had gestuurd, die volgens haar een hoop rommel bevatte [die HPB had achtergelaten toen ze in de jaren zestig uit Rusland vertrok]. De doos arriveerde en ik kreeg de taak die uit te pakken. Terwijl ik het ene ding na het andere uit de doos nam en aan Mw. Blavatsky gaf, hoorde ik haar een schreeuw van verrukking geven en ze zei, ‘Kom eens kijken wat ik in 1851 schreef op de dag dat ik mijn gezegende meester zag’; en daar in een plakboek [schetsboek] in een verbleekt handschrift zag ik een paar regels waarin HPB de ontmoeting beschreef.²⁴

Het schetsboek bestaat nog, en hier is een weergave van de bladzijde.*

2. Tafereel met boot in 1851; de dag waarop Blavatsky voor het eerst haar meester ontmoette. (The Theosophist, augustus 1931, 558, Theosophical Society, Adyar archief)

*Oorspronkelijke Franse tekst: Nuit mémorable! Certaine nuit, par au clair de lune qui se couchait à Ramsgate 12 Août 1851† lorsque je rencontrais M le Maître – de mes rêves!!
     †iLe 12 Août c’est Juillet 31 style russe, jour de ma naissance – Vingt ans!

Vertaling: Gedenkwaardige nacht! Op een zekere nacht bij het licht van de maan die onderging in Ramsgate op 12 augustus 1851† toen ik M ontmoette – de Meester van mijn dromen!!
     †i12 augustus is 31 juli op de Russische kalender, mijn verjaardag – twintig jaar!

De gravin vroeg HPB waarom Ramsgate (een badplaats aan de Noordzee) werd genoemd in plaats van Londen waar ze, zoals ze haar eerder had verteld, haar leraar ontmoette. Ze schrijft: ‘HPB vertelde me dat het een sluier was, zodat iemand die haar boek terloops ter hand zou nemen, niet zou weten waar ze haar meester had ontmoet.’

Bij bovengenoemde gelegenheid gaf HPB de gravin de volgende beschrijving van de ontmoeting:

Op een dag maakte ze een wandeling, toen ze tot haar verbazing op straat een lange hindoe zag met enkele prinsen uit Brits-Indië. Ze herkende hem onmiddellijk. . . . Haar eerste opwelling was naar hem toe te snellen en hem aan te spreken, maar hij gaf haar een teken zich niet te bewegen. Ze bleef daar als betoverd stilstaan terwijl hij verderging. De volgende dag ging ze in Hyde Park een wandeling maken, om alleen te zijn en vrij over haar buitengewone avontuur na te denken. Toen ze opkeek, zag ze dezelfde figuur naar haar toe komen, en toen vertelde haar meester haar dat hij met de Indische prinsen naar Londen was gekomen met een belangrijke missie. Hij wilde haar persoonlijk ontmoeten, omdat hij haar medewerking nodig had voor een werk waaraan hij wilde beginnen [de aard daarvan gaf hij in hoofdlijnen aan]. Om haar op die belangrijke taak voor te bereiden . . . [zou ze] drie jaar in Tibet moeten doorbrengen.²⁵

De gravin was zelf ‘in Engeland tijdens het bezoek van de Indiërs en herinnerde zich te hebben gehoord dat zij en hun gevolg hoogstaande mensen waren en dat een van hen enorm lang was.’²⁶ Men zegt dat de leraar van HPB 2,03 meter lang was.²⁷

Voordat ze naar India vertrok, vroeg HPB advies aan haar vader. Wachtmeister had de indruk dat hij toen in Londen was, maar HPB vertelde Sinnett uitdrukkelijk dat dit niet het geval was.²⁸ Welke goedkeuring ze ook kreeg, die moet dus per post zijn gekomen. Toen ze die had ontvangen, vertrok ze onmiddellijk naar India, bericht de gravin.²⁹ Het is waarschijnlijk beter te zeggen dat ze naar India vertrok via Noord- en Zuid-Amerika, omdat ze graag eerst de Nieuwe Wereld wilde zien.

 

 

---

HPB: Het bijzondere leven en de invloed van Helena Blavatsky, blz. 47-9

© 2008  Theosophical University Press Agency
Daal en Bergselaan 68, 2565 AG Den Haag

---