Theosophical University Press Agency

pagina achteruit Inhoudsopgave pagina vooruit

Relevante vragen

[‘Pertinent queries’, Lucifer, oktober 1888, blz. 172-4; CW 10:151-4]

U nodigt uit om vragen te stellen over alle moeilijke punten die verband houden met de occulte wetenschap. Ik kan sommige dingen die de apostelen van de moderne theosofie zeggen niet met elkaar in overeenstemming brengen.

In het ‘voorwoord van de oorspronkelijke editie’ (blz. xxiii van de 5de editie) van Esoteric Buddhism door A.P. Sinnett staat het volgende: ‘Twee jaar geleden kende noch ik noch enige andere levende Europeaan het alfabet van de wetenschap die hier voor het eerst in wetenschappelijke vorm is gegoten.’ Dit is een duidelijke uitspraak, en lijkt te impliceren dat de wereld de kennis van de waarheden van de esoterische wetenschap, die nu zijn weg vindt naar Europese en Amerikaanse theosofen, uitsluitend aan dit boek en zijn auteur te danken heeft. Maar dit kan nauwelijks Sinnetts bedoeling zijn.

Want hoe kan de verklaring en de implicatie in overeenstemming zijn met het feit dat mw. Blavatsky, zelf een Europeaan,1 enkele jaren geleden Isis ontsluierd had geschreven, dat, hoewel het niet dezelfde samenhangende leer over de mysteries van het heelal geeft als Esoteric Buddhism, niettemin laat zien dat de schrijfster over veel meer kennis beschikt dan ‘het alfabet van de wetenschap’?

1. Omdat we meer van zulke brieven hebben ontvangen, zal een volledig antwoord worden gegeven in De geheime leer, die nu bijna gereed is. – Red.

Maar is het niet waar, zoals aangegeven in The Occult World, dat Sinnett zijn eigen eerste kennis van de esoterische wetenschap aan mw. Blavatsky te danken had, en ook zijn introductie bij de adept-leraar, de meester van wie hij het grootste deel van zijn informatie verkreeg? Mw. Blavatsky, zo hebben we begrepen, onderwees deze waarheden van de occulte wetenschap jaren tevoren aan kolonel Olcott, en bekeerde hem daardoor van spiritist tot theosoof. Het is verder waarschijnlijk dat mw. Blavatsky anderen dezelfde waarheden heeft onderwezen.1

1. Dat heeft ze zeker gedaan. Maar omdat haar verschillende leerlingen (Europeanen) door gelofte gebonden discipelen waren, iets wat Sinnett nooit is geweest, konden ze aan de wereld niet bekendmaken wat ze hadden geleerd. – Red.

Ik wil ook vragen: zijn er geen geheime studenten van de wetenschap, in de ruimste zin, die deze dingen vóór de recente publicatie ervan hebben gekend?

Men zou mijzelf en anderen een genoegen doen als zou kunnen worden aangegeven hoe het recente onderwijs in de occulte wetenschap werkelijk is begonnen, en waar Esoteric Buddhism werkelijk staat als gezaghebbende vertolker van occulte waarheid.

Nu de theosofische leringen aanslaan in het denken van de mens, is het heel wenselijk dat de ontstaansgeschiedenis van de moderne beweging naar waarheid wordt gekend. Ik erken dat ik aan Esoteric Buddhism veel dank verschuldigd ben, maar ik wil de feiten waarop ik heb gezinspeeld graag begrijpen, en dat ze met elkaar in overeenstemming worden gebracht.

Hoogachtend,

Charles B. Ingham


Antwoord van de redactrice:

Dit punt is een goede illustratie van de misvattingen die vaak ontstaan als een schrijver zich onnauwkeurig uitdrukt. Sinnett kon beslist niet de wens hebben gehad om de gedachte over te brengen dat hij het eerste en enige kanaal was voor het doorgeven van esoterische leringen. In feite verwerpt hij die bewering uitdrukkelijk, zoals onze correspondent zal constateren als hij zich wendt tot blz. xxi van het voorwoord van dezelfde editie die hij citeert. ‘Laat ik eraan toevoegen’, zegt Sinnett, ‘dat ik mezelf op dit kritieke moment van esoterische waarheid niet beschouw als de enige vertolker aan de buitenwereld.’ Als hij nagelaten heeft de schrijfster en haar Amerikaanse leerlingen en collega’s van 1874-8, kolonel Olcott en Judge, te vermelden, dan was dat ongetwijfeld omdat hij mw. Blavatsky op grond van haar Russische nationaliteit eerder als Aziatisch dan Europees beschouwde – een onschuldige waan waarin veel patriottische Engelsen verkeren – en eerstgenoemde heren als Amerikanen. Hij was ongetwijfeld ook tijdelijk vergeten dat er onder de groep ingewijden waartoe zijn eigen mystieke correspondent behoort, twee Europeanen zijn, en dat iemand die de meerdere is van die leraar ook van die oorsprong is, en in zijn ‘huidige incarnatie’ voor de helft een Slavoniër is, zoals hij zelf aan kolonel Olcott in New York schreef.

Esoteric Buddhism heeft een waardevolle dienst bewezen door esoterische waarheden in exoterische vorm te populariseren en door theosofische ideeën in de hele wereld te verspreiden, maar volgens de auteur (zie blz. 46) houdt hij zich niet bezig met zuivere metafysica. Het boek heeft zijn populariteit bewezen, want er zijn al zes edities van verschenen, en de zevende druk staat op het punt te verschijnen. Toch bevat het niet zo weinig kleine fouten dat het als een onfeilbaar geschrift kan worden betiteld, of dat zijn bescheiden auteur als een goddelijke verkondiger kan worden beschouwd, zoals sommige dwaze enthousiastelingen, op zoek naar nieuwe idolen, het zich voorstellen.

De vraag van de correspondent naar ‘hoe het recente onderwijs in de occulte wetenschap werkelijk is begonnen’, is eenvoudig te beantwoorden. Er was een crisis ontstaan waarin het absoluut noodzakelijk was om de esoterische leer van de eeuwige cyclussen binnen het bereik van onze generatie te brengen. Religie was, in zowel het Westen als het Oosten, al lang verstikt onder de stofhopen van sektarisme en van een wetenschap die zich van haar ketens had ontdaan. Omdat het de religie ontbrak aan enige wetenschappelijke onderbouwing, gaf de wetenschap haar de genadeklap met de ijzeren staaf van het materialisme. Als kroon op de wanorde had de schimmenwereld van de Hades, of kamaloka, zich in een modderstroom op tienduizend seancekamers gestort, en schiep heel misleidende denkbeelden over de postmortale toestand van de mens.

Alleen een paar basisleringen van de esoterische filosofie, in grote lijnen geschetst door een briljante schrijver zoals Sinnett, van wie bekend is dat hij helder schrijft, zou de mensheid ervan kunnen weerhouden om te verdrinken in de zee van onwetendheid. Daarom werden de poorten van het Paleis van de Waarheid opnieuw geopend, en Sinnett en vele andere bereidwillige werkers hebben ieder een straal opgevangen. Maar zoals al het licht alleen kan worden verkregen door alle verschillende stralen van het spectrum opnieuw te verenigen, evenzo kan de oeroude filosofie alleen volledig worden begrepen door alle lichtpuntjes die door de vele verstandelijke prisma’s van onze eigen en voorgaande generaties hebben gestraald, met elkaar te combineren.


H.P. Blavatsky: Geselecteerde artikelen, Deel 3: 1887 – 1889, blz. 445-7
isbn 9789491433191, paperback, eerste druk 2017, bestel boek

© 2017 Theosophical University Press Agency
Daal en Bergselaan 68, 2565 AG Den Haag