Theosophical University Press Agency

pagina achteruit Inhoudsopgave pagina vooruit

Manvantara’s, kalpa’s, enz.

Betreft: Brief 12, blz. 75

Over deze kwestie van kalpa’s en manvantara’s en tijdperken en dagen en nachten van Brahma, enz., zijn en waren er heel wat vage ideeën onder theosofen, zelfs al vanaf de tijd dat er voor het eerst over het verschil tussen kalpa en manvantara werd gediscussieerd; en juist omdat wij die belangrijke sleutel van de analogie kennen, is het vreemd dat juist deze sleutel aanleiding heeft gegeven tot zoveel vage ideeën.

Het is volkomen juist dat de uitdrukking brahmanda, het ei van Brahma, bijna alles kan betekenen in de ruimte, mits men er het juiste omschrijvende adjectief aan toevoegt. Of men het heeft over de kalpische Brahma, de solaire Brahma, de algemene Brahma, de bol-Brahma – de term ei van Brahma kan op elk hiervan betrekking hebben. Men moet het passende omschrijvende adjectief vermelden en ik zou willen voorstellen om als men dat niet doet, als regel aan te nemen dat men het over onze eigen aardketen heeft. Dat is één punt om aan te denken.

Het ei van Brahma, onze aardketen – u ziet dat ik geen omschrijvend adjectief gebruik – leeft in vele en verschillende belichamingen gedurende een heel lange tijd, die men technisch mahakalpa, grote kalpa, zou moeten noemen; deze grote kalpa wordt vaak het leven van Brahma genoemd. Ook hier geen omschrijvend adjectief en dus heeft de genoemde Brahma betrekking op onze aardketen. Die duurt 311 biljoen, 40 miljard jaar. Ik gebruik de brahmaanse getallen omdat die praktisch identiek zijn met de onze. Als Brahma het einde van zijn leven bereikt, eindigt de mahakalpa en dan gaat Brahma de Brahmapralaya of de pralaya van Brahma in, die soms prakritika-pralaya wordt genoemd, omdat die prakriti’s, waaruit brahmanda of het ei van Brahma, onze keten, is opgebouwd, dan alle verdwijnen.

Maar als theosofen over kalpa spreken, bedoelen ze gewoonlijk één belichaming van brahmanda, dat wil zeggen van het ei van Brahma, onze aardketen. Dat is de werkelijke betekenis van kalpa, zeven ronden; zoals u weet duurt die periode 4.320.000.000 jaar. Daarop volgt een nacht van gelijke duur; precies zoals na het prakritika-manvantara, zo u wilt, of na de mahakalpa van het hele leven van Brahma, de Brahma-pralaya of prakritika-pralaya volgt.

Een heel interessant feit waarover ik jaren geleden in besloten bijeenkomsten heb gesproken, waaruit mijn boek Beginselen van de Esoterische Filosofie is voortgekomen, is dat het leven van Brahma, met andere woorden de mahakalpa, iets meer dan voor de helft voorbij is; en omdat ik, let wel, geen nader omschrijvend adjectief gebruik zoals ‘zonne’ of ‘galactisch’, heb ik het over de belichamingen van onze aardketen. Onze maan, de maanketen, betekende het einde van de eerste helft van het leven van Brahma of de mahakalpa; in de brahmaanse leringen (we kunnen hetzelfde veelzeggende woord overnemen) werd dit padma-kalpa genoemd – padma, een bijvoeglijk naamwoord afgeleid van het Sanskrietwoord padma, een lotus. De huidige kalpa, de huidige belichaming van onze aardketen, onze bol natuurlijk inbegrepen, wordt de varaha genoemd, van het Sanskriet varaha, wat ‘everzwijn’ betekent. Dit zijn niet meer dan technische namen zoals de hindoes die gebruikten en ze zijn heel expressief. Dus in plaats van eigen woorden te bedenken of de oude Senzar woorden te gebruiken die niemand zou begrijpen of waarvan niemand weet hoe ze moeten worden uitgesproken, was het gemakkelijker deze brahmaanse termen over te nemen die de hindoes hadden ingebouwd in een stelsel van occulte theosofie.

Hoeveel jaar duurt het leven van Brahma? Hij leeft honderd jaar. Elk jaar van Brahma bestaat uit 360 dagen. Zo’n dag van Brahma is een kalpa. Goed. 360 dagen in één jaar maal de 100 jaar van zijn leven betekent 36.000 dagen, met andere woorden, in het leven van Brahma zijn 36.000 belichamingen van brahmanda van onze aardketen. Dat moet duidelijk zijn. Zoals gezegd zijn 18.000 van die dagen, ofwel de helft van het leven van Brahma, voorbij. De laatste belichaming van die eerste helft was onze maan – ik bedoel natuurlijk onze maanketen, dat is duidelijk. Haar beginselen zijn nu onze aarde. Deze huidige varaha-kalpa of huidige belichaming van brahmanda is de 18.001ste kalpa of dag van Brahma of belichaming van onze aardketen.

We weten dus nu wat het leven van Brahma is, we weten hoelang het duurt; we weten waar we staan in de geschiedenis van de kosmos, ik bedoel in de geschiedenis van onze aardketen vanaf het begin van de mahakalpa. We zijn iets verder dan halverwege onze huidige belichaming. We zijn net begonnen aan de opgaande boog, terug naar Brahma. Het punt waar we dus nu zijn in de mahakalpa vertegenwoordigt het einde van het vierde ras in deze ronde, iets verder dan halverwege de vierde ronde. U ziet hoe laag we staan in geestelijke ontwikkeling.

Nu zijn we toe aan cijfers. Ik heb over al deze dingen telkens weer gesproken, maar ik wil proberen ze zo snel ik kan tot een samenhangend geheel te verweven. Wat is een manvantara? Zoals u weet is een manvantara de tijdsperiode tussen de ene manu en de daaropvolgende manu. Manu-antara, tussen manu’s, een eigenaardige uitdrukking, maar dat is de betekenis. Zoals gezegd is een kalpa een dag van Brahma, zeven ronden van onze aardketen, en in een kalpa heersen veertien manu’s. U kunt al deze leringen vinden bij H.P.B., of het grootste deel ervan, en ook in mijn boeken. Een kalpa duurt 4.320.000.000 jaar: één belichaming van onze aardketen, zoals die van nu, de varaha-kalpa belichaming van onze aardketen. In die periode van 4.320.000.000 jaar komen veertien manu’s. Hoe lang duurt daarom een manvantara? We weten dat er een wortelmanu is aan het begin van een ronde en een zaadmanu aan het einde van een ronde. Er zijn daarom twee manu’s in een ronde. De zaadmanu aan het einde van de ronde wordt alleen daarom de zaadmanu genoemd, omdat zijn ronde daar eindigt en hij het zaad is voor de eerstvolgende ronde. Het betekent niet dat hij begint te ontstaan als de ronde is geëindigd. In elke ronde zijn daarom twee manvantara’s, één die begon toen de wortelmanu zijn manvantara begon van minstens 308 miljoen en enkele duizenden jaren, 448.000. Als dat manvantara of die tijdsperiode is afgelopen, begint onmiddellijk daarna de heerschappij van de daaropvolgende manu die H.P.B. in haar Geheime Leer de zaadmanu noemt. Als hij zijn cyclus beëindigt aan het einde van de ronde, wordt alles geoogst, zoals de vruchten van een boom, de vruchten die de boom voortbrengt nadat de bloesem is opgenomen in de vrucht; het zaad is er tot het begin van het volgende plantseizoen, het begin van de volgende ronde van evolutie. Daarom begint de zaadmanu feitelijk als het bewind van de wortelmanu eindigt. Hoe lang duurt dus een ronde? Ongeveer 616 miljoen jaar. Vermenigvuldig dit met zeven en dan krijgt men bijna precies 4.320.000.000. Het kleine verschil in cijfers komt alleen omdat de sandhi’s, de sandhya’s, de schemeringen en dageraden niet zijn meegerekend.

Ik geef u een voorbeeld. H.P.B. zegt ons dat onze manu Vaivasvata-manu was, de wortelmanu van de vierde ronde. Hij was de 7de manu en toch zijn we nog maar in de vierde ronde. Hoe is dat te verklaren? Zo: Eerste ronde wortelmanu, eerste ronde zaadmanu: 2 manu’s. Tweede ronde, wortelmanu, zaadmanu: 4 manu’s. Hetzelfde met de derde ronde, twee erbij is zes. We zijn begonnen met de vierde ronde: de 7de manu, het 7de manvantara. Feitelijk is Vaivasvata-manu ten einde. Maar omdat dit een onderdeeltje vormt van zeer vertrouwelijk onderricht, zegt H.P.B. slechts dat onze voorouder Vaivasvata was, de 7de manu. We beginnen nu aan het volgende manvantara dat ons brengt naar wat de zaden zullen worden voor de volgende ronde, de vijfde ronde en de Sanskrietnaam van die zaadmanu is Savarna. We zijn dus feitelijk in het begin van Savarna, het begin van de 8ste manu.

U zult zich herinneren dat volgens De Geheime Leer waar de geologische perioden worden behandeld, het evolutieproces in deze ronde – of sedimentatie, zoals H.P.B. zei, omdat ze over geologie schreef – ongeveer 320.000.000 jaar geleden begon. Omdat een ronde 308.000.000 is, hoe zit het dan met het verschil tussen 308 en 320? Er is nog zo’n 12 miljoen jaar of meer te gaan. Denk over deze dingen na. Het zijn allemaal sleutels. Wanneer begon de mens voor het eerst als mens in deze ronde? In het midden van het derde ras, 18 miljoen jaar geleden. En als u deze ronden optelt zult u zien dat als de 7 ronden zijn afgelopen er 14 manu’s in die tijd hebben geheerst, want er zijn in elke ronde twee manu’s.

Wie zijn de manu’s? Een manu is de collectieve mensheid van zijn eigen evolutionaire levenscyclus. Toch staat aan het hoofd van die collectieve mensheid een hoofdpersoon, die de muziek inzet. Een muziekgezelschap heeft altijd een kapelmeester. Hij maakt deel uit van het orkest en is toch de leider die de muziek inzet. Een manu is zowel een individu als een collectieve mensheid van zijn manvantara. Dat is toch zeker duidelijk; precies zoals de kosmische logos de alomvattende centrale kern van emanatie is, het ene waaruit alles voortkomt, zo is dat ook bij de manu.

Wie heeft nooit gekeken naar trekvogels bij het wisselen van de seizoenen? Ze verzamelen zich gewoonlijk op een meer, een berghelling of op een of ander terrein; en als ze er met al die honderdduizenden zijn, stijgen ze allemaal op en cirkelen rond alsof ze hun richting zoeken en dan gaan ze als een reusachtige zwerm, of in afdelingen, in formatie recht op hun doel af; en op dezelfde manier keren ze terug als voor hen de lente komt, of hun zomer.

De monaden die van bol naar bol trekken verzamelen zich als het ware precies zoals trekvogels, zodat we niet alleen over een klasse van monaden of een groep monaden kunnen spreken als de manu van die monadische klasse, maar er is, behalve dat die groep als groep individualiteit bezit, ook een leider van die groep, die de andere vogels instinctief schijnen te volgen en die noemen we de manu.


Aspecten van de occulte filosofie, blz. 356-9

© 1999 Theosophical University Press Agency

Daal en Bergselaan 68, 2565 AG Den Haag