Van onze lezers
Nicholas Vaughan
New York, 6 mei 2005
De vernietiging van het overgrote deel van de klassieke manuscripten nadat het christendom staatsgodsdienst was geworden, was een enorm verlies voor de westerse cultuur. In april hoorde ik tot mijn vreugde dat wetenschappers zijn begonnen vroeger onleesbare papyrusfragmenten te ‘lezen’ die verloren documenten bevatten van Sophocles, Euripides, Hesiodus en andere belangrijke auteurs uit de oudheid. Een van de verslagen vermeldt dat ‘Academici dit feit hebben begroet als een ontwikkeling die zou kunnen leiden tot een toename van 20 procent van bestaande Griekse en Romeinse werken. Sommigen voorspellen zelfs een tweede Renaissance.’ Bovendien ‘zou het gemakkelijk het bestaande deel van de minder belangrijke werken – de sensatie- en komische lectuur uit die tijd – kunnen verdubbelen’.1
Wetenschappers van Oxford University die samenwerken met onderzoekers van Brigham Young University, gebruiken een technologie die door NASA is ontwikkeld om speciale kenmerken te fotograferen in golflengten die buiten het zichtbare spectrum liggen. Bij die techniek wordt een smalle bandbreedte van infrarood licht gebruikt die reageert op inkt maar niet op het omringende materiaal, waardoor wat geschreven is duidelijk naar voren komt en vroeger onzichtbare teksten kunnen worden gefotografeerd en gelezen. Het werd al gebruikt in 1999 om onleesbare rollen uit Herculaneum te lezen, een stad die in 79 n.Chr. door as van de Vesuvius werd bedekt.
Archilochos fragment P.Oxy. LXIX 4708.
De 400.000 papyrusfragmenten die nu in Oxford zijn, werden tegen het eind van de 19de eeuw ontdekt in een vroegere vuilnisbelt in Oxyrhynchus in centraal Egypte. Ze zijn halfvergaan, door wormen aangetast en zwart geworden, en vertegenwoordigen de grootste verborgen voorraad van klassieke manuscripten in de wereld. Het materiaal is hoofdzakelijk van historisch belang – wetboeken, bevelschriften, officiële correspondentie, volkstellingen, belastingaanslagen, verslagen van rechtszittingen, testamenten, rekeningen, inventarisaties, horoscopen en privébrieven – maar de classici waren enthousiast over de nieuwe ontdekkingen die zelfs al tijdens de eerste vier dagen tevoorschijn kwamen: mythologische gedichten van Hesiodes en Parthenios; passages van een verloren gegane tragedie van Sophocles over het beleg van Thebe (slechts 7 van zijn 120 toneelstukken zijn volledig bewaard gebleven); een gedeelte van een roman van Lucianus; onbekend materiaal van Euripides; en 30 onbekende regels van de Elegieën van Archilochos, een opvolger van Homerus uit de 7de eeuw v.Chr. die voorvallen beschrijft die tot de Trojaanse oorlog voerden (slechts 500 regels van zijn gedichten waren bewaard gebleven). Omdat er in Oxyrhynchus een exemplaar van het Thomas Evangelie werd gevonden, bestaat er bij sommigen bovendien hoop dat meer onbekende christelijke en apocriefe werken zullen opduiken.
De geschriften zijn hoofdzakelijk in het Grieks, maar bevatten ook materiaal in het Latijn, Hebreeuws, Koptisch, Syrisch, Aramees, Arabisch, Nubisch, en vroeg Perzisch. Dr. Dirk Obbink, die het onderzoek leidt, zei dat ‘De Oxyrhynchus-collectie van onvergelijkelijke waarde is – vooral nu ze volledig en betrekkelijk snel kan worden gelezen. Het materiaal zal licht werpen op vrijwel elk aspect van het leven in het Hellenistische en Romeinse Egypte, en bovendien op de klassieke wereld als geheel.’ Digitale foto’s van enkele geschriften zouden al in mei worden gepubliceerd door de Egypt Exploration Society in Londen, die eigenaar is van de verzameling; het documenteren en conserveren van de fragmenten zullen misschien wel 10 jaar in beslag nemen.
Noot
- David Keys en Nicholas Pyke, The Independent, 17 april 2005.
Oude culturen/beschavingen en hun spirituele tradities: Griekenland