De kracht van de geest*
James S. Payne
*Uit het boek van dr. Payne: PeopleWise® Brain to Brain.
In de jaren zestig heb ik korte tijd gereisd als beroepsgoochelaar. Op de aankondiging werd ik vermeld als de Grote Payndini. Omdat ik meer ervaring kreeg, werd ik ingehuurd door in theater-restaurants en nachtclubs. Bij optredens voor een volwassen publiek viel me op dat het hypnose-deel de meeste aandacht kreeg. Geleidelijk groeide het hypnose-gedeelte zozeer dat ik alleen nog maar als hypnotiseur werd aangekondigd.
Gewoonlijk liet ik als hypnotiseur proefpersonen languit tussen stoelen liggen en ging op hen staan, stak spelden in hun huid, en liet hen zingen als kleine kinderen of kinderversjes opzeggen. Ik gebruikte ook posthypnotische suggestie en liet hen een soort pruttelgeluiden van baby’s maken wanneer ik aan mijn rechteroor trok.
Een voor mij interessant deel van het optreden was hoe de proefpersonen reageerden wanneer ik suggereerde dat een gewoon potlood warm en tenslotte heet werd. Op een avond liet ik me echter meeslepen en stelde dat het potlood een stuk metaal was en gloeiend heet werd. Tot mijn grote verrassing weigerde een van de proefpersonen het potlood te laten vallen en het gevolg was een hand met brandblaren. Ik kon me niet voorstellen dat de geest zo krachtig is dat hij werkelijk zo’n fysiologische uitwerking kan veroorzaken als brandblaren op iemands hand. Dat maakte me angstig omdat ik besefte met iets erg krachtigs bezig te zijn en in feite iemand zou kunnen verwonden. Die avond stopte ik volledig met optreden en ging weer college lopen om mijn studie psychologie af te maken.
Wanneer een proefpersoon in een hypnotische trance is, worden de ingegeven woorden voor hem uitspraken die op waarheid berusten, en hij gedraagt zich dan overeenkomstig de overgebrachte opvattingen. Gedachten worden waarheden. Dit is eng, maar positief bekeken wordt het spannend. De achterliggende gedachte bij het beheersen van de hersenactivering maakt gebruik van veel denkbeelden die een rol zouden spelen bij hypnose, waarbij het bewuste denken wordt overgeslagen en rechtstreeks naar het onderbewuste wordt gegaan. In zekere zin is het niet-beheerste onderbewuste onze meester, en wanneer overtuigingen bewust worden beheerst en doorgegeven aan het onderbewuste, wordt onze meester onze dienaar.
Er zijn instrumenten beschikbaar die de activeringspulsen van de hersenen min of meer nauwkeurig meten. Eenvoudig gezegd worden aan de buitenkant van het hoofd elektroden bevestigd die elektrische stroom meten die hersengolven worden genoemd. Deze instrumenten geven informatie die erop wijst dat bij de meeste mensen de activeringsactiviteit in de hersenen meestal warrig is. Als iemand zich echter begint te concentreren of zijn aandacht intensief op iets gaat richten, wordt de activering van de hersenen meer gelokaliseerd in een specifiek segment van de hersenen. Wanneer de concentratie of aandacht zo intensief wordt dat de persoon een hoge staat van bewustzijn ingaat, bekend als de ‘zone’ of ‘stroom’, dan wordt de activering zeer precies gelokaliseerd in een betrekkelijk klein gebied. Het ‘zone-’ of ‘stroom-’activeringsgebied is altijd klein maar varieert van persoon tot persoon van locatie: bij sommige mensen treedt de lokalisering voornamelijk op aan de linkerkant, bij anderen aan de rechterkant en bij weer anderen aan de voor- of achterzijde. Aan mensen kan worden geleerd hoe ze deze hersenactiviteit moeten beheersen. Met andere woorden, hun kan worden geleerd hoe ze hun concentratie en aandacht kunnen verbeteren, wat weer hun prestaties verbetert. Dit wordt gemakkelijk aangetoond bij het verbeteren van iemands ontwikkeling van een specifieke lichamelijke vaardigheid zoals een doelpunt maken, een bal plaatsen of schoppen. Verder is het beheersen van de hersenactivering van toepassing bij mentale vaardigheden zoals een vergadering leiden, in sociaal opzicht kunnen opschieten met anderen, voor toehoorders spreken, mediteren, studeren, of iets tot stand brengen.
Het beheersen van de activering van de hersenen is de sleutel die de deur ontsluit naar het onderbewuste. Denk maar eens na over de twee rollen van het onderbewuste: automatisch en aangeleerd. De automatische functie vindt plaats zonder na te denken: hartslag, bloedsomloop, ademhaling, spijsvertering en andere lichamelijke werkingen. De aangeleerde functie van het onderbewuste wordt automatisch overgenomen als een gewoonte is gevormd; schoenveters knopen, lopen, spreken, uit het hoofd leren, autorijden, fietsen, optellen, aftrekken, lezen, enz.
Neem bijvoorbeeld het vangen van een bal: de hersenen hebben een heleboel ingewikkelde dingen te doen om de bal met succes te vangen. Maak de zaak nu ingewikkelder door iemand te laten hardlopen om de bal te krijgen en te vangen. Leid vervolgens die persoon af door mensen te laten gillen en schreeuwen. Vul tenslotte het onderbewuste met zulke vernederende opmerkingen dat die persoon zich niet veel waard vindt, mislukt, en niet in staat wat dan ook goed te doen. Wanneer mensen in de ‘zone’ komen, kunnen ze alle troep uitzeven en alleen de dingen opnemen die nodig zijn om de bal met succes te vangen; en ze doen dat onbewust. Het doel is olympische scherpte te bereiken. Zulke scherpte komt niet zomaar vanzelf. Het wordt geleerd door het beheersen van de activering van de hersenen en daardoor het onderbewuste te beïnvloeden.
Studies geven aan dat patiënten bij wie de hersenen tijdens hersenoperaties met dunne elektroden worden geprikkeld, voorvallen uit het verleden herbeleven. Bedenk dat ze zich de ervaringen niet herinneren want ze herbeleven ze. Als je het stimuleren van de hersenen beheerst, ervaar je gewaarwordingen die je in staat stellen niet opnieuw te beleven maar ‘na-te-leven’ wat gaat gebeuren. Met andere woorden, je schept veeleer de toekomst dan opnieuw het verleden te beleven. Wanneer je ‘na-leeft’ ervaar je de toekomst intensief vóór ze gebeurt – je ‘wilt’ dat ze gebeurt. Mensen die in de ‘zone’ kunnen komen, hypnotiseren zichzelf om zich voor te stellen wat de toekomst zal zijn, en doen haar daarna gebeuren. Dat is voor mij maximaal intellectueel vermogen.