Winnaars en verliezers
Tony Downey
In welke categorie plaatst u uzelf – een winnaar of een verliezer? Enkele jaren geleden nam ik deel aan het trainen van een groep mensen in een cursus voor Zakelijke Communicatie en Ontwikkeling van Persoonlijke Vaardigheden. Het was mijn taak om een reeks lezingen te geven over onderwerpen zoals motivatie, het zich beheersen bij stress en boosheid, en besluitvorming in conflictsituaties. Wat ik me niet realiseerde was dat ik niet een groep mensen zou trainen die een redelijk goed inkomen en de zekerheid van een baan hadden, maar dat de deelnemers aan deze nieuwe cursus uit langdurig werklozen zouden bestaan.
Ik zal me de eerste dag van de cursus altijd blijven herinneren. Veel mensen van de groep, in de leeftijd van 18 tot 50 jaar, hadden na het verlaten van school òf helemaal niet gewerkt, òf ze hadden verschillende banen gehad om ze daarna weer te verliezen omdat het bedrijf geen succes had of omdat hun routinematige kantoorwerk was vervallen door automatisering. Ze zeiden allemaal dat ze wilden werken maar waren apathisch over hoe ze het moesten aanpakken. Allemaal hadden ze eerdere cursussen gedaan en vele interviews gehad, met weinig of geen succes. Voor de meerderheid ging dit al maanden zo en voor sommigen al jaren. De groep had één ding gemeen: ze voelden zich allemaal verliezers. Het zou heel moeilijk voor ze worden om ook maar iets te accepteren van wat ik over motivatie zou gaan zeggen.
Een van de jonge meisjes, een alleenstaande moeder, kwam na de eerste bijeenkomst naar me toe. Ze vertelde dat ze echt niets had om naar uit te kijken. Ze woonde in een gehuurde accommodatie, haar ouders woonden in het buitenland, haar vriend had haar en haar dochter verlaten, en als ze haar huur en eten had gekocht had ze niets meer over om uit te gaan om vrienden te ontmoeten, of zelfs om naar werk te zoeken. Niets was volgens haar de moeite waard – ze was gewoon een mislukkeling net als anderen. Ik probeerde haar uit haar lusteloosheid te helpen door haar te vragen wat ze eigenlijk bedoelde als ze dacht dat ze een mislukkeling was? Maakte het feit dat ze een dochter had haar niet tot een winnares in de ogen van de andere mensen in de groep? Ze zei dat ze haar situatie nog nooit zo had bekeken.
In deze fase vroeg ik me af waarom we anderen en onszelf bestempelen als winnaars of verliezers? Opvattingen en waardeoordelen, denk ik. Als dit zo is, hoe kan ik deze groep dan zelf laten nadenken en hun beeld van zichzelf veranderen in dat van een winnaar? Ik haastte me naar beneden, naar de bibliotheek en vond al snel een boekje dat Winnaars en verliezers heette door Sydney J. Harris. Ik moet toegeven dat toen ik voor het eerst de titel zag, ik dacht dat het waarschijnlijk een groot aantal vergelijkingen bevatte tussen wat de schrijver als winnaars zag en wat als verliezers – waarbij de winnaar naar alle waarschijnlijkheid een materialistisch type is die de verliezer altijd voorbijstreeft. Maar dit was niet het geval; hoewel het boek meer dan veertig vergelijkingen bevatte, vond ik ze allemaal heel zinnig. Hier volgt een kleine selectie:
Wanneer een winnaar een fout maakt zegt hij ‘Ik zat fout’, en wanneer een verliezer een fout maakt zegt hij ‘Het was niet mijn schuld’.
Een winnaar leert van zijn fouten. Een verliezer leert om geen fouten te maken door niets nieuws te proberen.
Een verliezer gelooft in het noodlot. Een winnaar gelooft dat we ons eigen lot maken door wat we doen of niet doen.
Een winnaar stopt met praten als hij de kern duidelijk heeft gemaakt. Een verliezer gaat zolang door tot zijn zaak is afgezwakt.
Een winnaar geeft uiteindelijk meer dan dat hij neemt. Een verliezer sterft met de illusie dat winnen betekent dat je meer neemt dan je geeft.
Ik introduceerde dit boek in de volgende bijeenkomst en het was voor iedereen een stimulans om te beseffen dat, als ze er echt over nadachten, er werkelijk een andere manier was om naar de dingen te kijken. Ik citeerde op elke bijeenkomst enkele voorbeelden, en we kwamen tenslotte tot een motto voor de cursus: Een winnaar denkt na, een verliezer neemt aan. Dit motto achtervolgde mij vaak omdat ik hierna de meeste keren dat ik sprak door de groep werd onderbroken met de vraag, ‘Waarom moeten we dit aannemen?’ Mijn antwoord was, ‘Denk erover na en vertel me dan of jullie het aannemen, en zo niet kom dan met een beter idee!’ Uiteindelijk dachten ze zelf na. Misschien denkt u bij uzelf: Natuurlijk moeten we dingen aannemen die ons worden verteld, en zeker van mensen die het beter weten (of denken dat ze het beter weten) dan wijzelf. Maar is dat wel zo? Hoe vaak vertellen ouders hun kinderen dat ze dit of dat niet mogen doen? Maar welk kind kan, als we er niet bij zijn, de verleiding weerstaan om te kijken of de doorn aan die roos werkelijk prikt, of dat te veel water in een glas echt een kliederboel maakt? Zou de mensheid werkelijk naar de maan zijn gegaan of met ruimtesondes naar de planeten zijn geweest als we de oude ideeën van de wetenschap en over ons heelal hadden geaccepteerd?
Het verheugt mij u te kunnen vertellen dat al de deelnemers de cursus hebben voltooid en dat de meesten na korte tijd een baan hebben gevonden. Hun zelfrespect was flink gestegen en ze zijn zeker begonnen zelf na te denken in plaats van alles zomaar aan te nemen. Enkelen van u zien misschien een verborgen betekenis in het gezegde ‘Een winnaar denkt, een verliezer neemt aan.’ Zoals G. de Purucker in Aspecten van de occulte filosofie (blz. 59) vertelt: ‘U weet dat we ons karakter door onze gedachten en gevoelens kunnen beïnvloeden, door eraan toe te geven of ze de baas te worden, door te besluiten een leven te leiden dat groots is of het tegenovergestelde. We beïnvloeden daardoor ons hele karakter en dus ons lot.’ Dus wanneer u over de steeds terugkerende dagelijkse uitdagingen nadenkt, zorg dan dat uw gedachten uitgaan naar anderen, en gebruik uw intuïtie, en dan zult u om de juiste reden WINNEN!
Wetenschap: psychologie, psychiatrie