Naar een ruimere visie
Ingrid Van Mater
Wat kunnen we doen om de loop van gebeurtenissen te veranderen in een wereld waarin fanatisme, achteloze vernietiging van levens, eigenbelang en andere uitingen van verdeeldheid soms de veelomvattende dimensies van ons menszijn lijken te overschaduwen? Veel mensen denken na over deze vraag, terwijl hun gedachten bij een nieuw jaar zijn en ze op meer begrip en verdraagzaamheid hopen. Maar we vergeten zo vaak dat wij de wereld zijn, en dat hoe wij denken en voelen een belangrijk verschil maakt.
Om harmonie in de wereld te brengen moeten we boven culturele en religieuze verschillen uitstijgen tot het niveau van ons goddelijk erfgoed. Hoe kunnen we dat doen? Onlangs tijdens een gedachtewisseling voor de radio gaf een rabbi zijn opvatting hierover en zei: ‘God is overal, en binnenin ons’. Hij voegde eraan toe:
Ik zou graag willen dat we onszelf gaan zien niet als een volk dat is gescheiden door kleur, geloof en cultuur, maar veelmeer als een volk dat de ander als mens tegemoettreedt. Als we elkaar kunnen zien als zielen, in plaats van lichamen met een verschillende kleur, hoe anders zou deze wereld dan zijn. Aan het einde van de eeuw zal er niet alleen kennis zijn, maar ook wijsheid – ons vermogen om een doelstelling te realiseren. Onze respectieve religies inspireren ons in praktijk te brengen wat we geloven.
Die manier van denken verruimt godsdienst tot de ware religieuze geest die zich in ieders hart bevindt. Zij doet ons denken aan de opvatting van Pierre Teilhard de Chardin over ‘de menselijke gemeenschap als zowel een organische als een geestelijke realiteit’.
De innerlijke strijd gaat en ging altijd ‘tussen de genoegens die verblinden en de plichten die ons wakker schudden’, zoals Norman Cousins het uitdrukte. Diep vanbinnen weten we wat die spirituele verplichtingen zijn, maar het vormt misschien wel de grootste uitdaging in ons leven om er consequent aan te voldoen. Er is volharding voor nodig om te vermijden in aangename gedachtegroeven te vervallen die, als men ze laat voortduren, hoe langer hoe meer ingeworteld en beklemmend worden. Van het grootste belang in dit verband zijn onze inspanningen als creatieve vertolkers van het leven: inspanningen om ons werkelijke zelf te begrijpen, om trouw te blijven aan onze diepste intuïtieve gevoelens en om een bijdrage te leveren aan de wijsheid in het hart van de mensheid. Naarmate we in ons dagelijks leven vorm geven aan de wijsheid die we tijdens deze zoektocht verzamelen, zal universele broederschap hoe langer hoe meer een levende werkelijkheid worden.