Drie aspecten van karma
De Grieken hadden een heel interessante en ook diepzinnige manier om karma te beschrijven. Ze spraken soms over het lot – vaak door de Latijnse volkeren ‘schikgodinnen’ genoemd – als een eenheid en soms als een drievoud, de drie moirai – ongeveer zoals wij karma zien als een eenheid of als drievoudig, verdeeld over de drie grote delen van de tijdschaal: verleden, heden en toekomst.
De drie lotsgodinnen of de drie spinsters van het lot waren drie in één en één in drie, zoals de Grieken uit de oudheid zeiden en heetten achtereenvolgens Atropos, wat betekent dat wat niet veranderd of terzijde gesteld kan worden; Klotho, de spinster; Lachesis, dat wat ons overkomt vanuit het verleden.
Atropos was de toekomst, dat wat onvermijdelijk gaat komen. Ze hield verband met de zon; mystiek gesproken was ze verbonden met onze geestelijk-intellectuele delen, of de schatkamer van het lot belichaamd in de manasaputra. In de kunst werd ze weergegeven als een ernstige jonge vrouw die wijst op een zonnewijzer, die aangeeft wat in de schoot van de tijd wacht en door de voorbijvliegende uren naderbij komt.
Klotho was de spinster, dat wat nu plaatsvindt, wat we nu in ons denken en ons gevoel spinnen of weven. Als het heden werd ze in de kunst voorgesteld als een ernstige jonge vrouw met een spoel in de hand, die de draad van het huidige lot spint en de toekomst voortbrengt. Zij hield, wat haar betekenis betreft, verband met onze psychopersoonlijke natuur, die we onze ziel noemen en was mystiek en historisch nauw verbonden met de maan, als het ware de schaduw van de zon, de weerkaatsing, het teruggekaatste licht.
Lachesis was met de aarde verbonden en vertegenwoordigde het verleden dat we nu uitwerken; in de kunst werd ze afgeschilderd als een ernstige jonge vrouw, die een staf vasthoudt waarmee ze op een horoscoop wijst: dat wat u in het verleden heeft opgebouwd valt u nu ten deel.
Atropos, de toekomst, de zon, de manasaputrische intelligentie; Klotho de spinster, het heden, de maan, het actieve denkvermogen van nu; Lachesis, het verleden, dat we nu in dit lichaam, op deze aarde, uitwerken. Vindt u deze Griekse opvatting eigenlijk niet een prachtige manier om karma als een eenheid, zowel als een drievoud te zien? Hoe meer ik nadenk over de subtiele Griekse geest die dit heeft uitgedacht, de drie in één en de één in drie, hoe meer ik die opvatting bewonder. Op die manier kan karma in drie wegen van het lot worden verdeeld: verleden, heden, toekomst, één in drie.
Zo bepaalt de mens vooraf zijn eigen lot, iets wat hij ook in het verleden steeds heeft gedaan; wat hij nu op aarde is, is het resultaat: met zijn ziel of maangedeelte weeft hij nu zijn lot dat, als hij het ontrafelt, als vergaarde kennis zal worden opgenomen in zijn zonnedeel, in de zon, in de manasaputrische schatkamer van het lot; het wordt eens het heden en kort daarna het verleden.