The Soul of Things
[‘The soul of things’, The Theosophist, juli 1883, blz. 239-40; CW 4:554-7]
Tien jaar geleden heeft prof. William Denton, een opmerkelijk intelligente Anglo-Amerikaanse geoloog in samenwerking met zijn al even getalenteerde vrouw een boek in drie delen uitgegeven, met de titel die in de kop van dit artikel staat. Het is een verslag van uitgebreid onderzoek naar de oorsprong van zichtbare dingen, ofwel de noumenale wereld. Bij dit onderzoek werd geen gebruikgemaakt van instrumenten of laboratoriumproeven; een oven, smeltkroes, kolf, scheikundige stoffen of lens waren niet nodig, en toch bevat dit boek feiten over de verborgen kant van de natuur die even belangrijk zijn als alle wetenschappelijke ontdekkingen op het gebied van objectieve verschijnselen die aan elk geleerd genootschap worden gemeld, of misschien wel belangrijker. Het onderzoek van de Dentons is bijzonder nuttig voor studenten van de oude Indo-Europese wijsheid, want het sluit aan bij, en geeft de sleutel tot, de voorheen raadselachtige mystiek van de Atharva-Veda en de daarop gebaseerde werken over de occulte wetenschap. Het onderzoek werd verricht door middel van psychometrie. Psychometrie (het aftasten door middel van de ziel) is een Grieks woord om het vermogen uit te drukken – dat ons is aangeboren maar gewoonlijk latent is – waarmee het innerlijk zelf de dingen van de spirituele (of, zo u wilt, dynamische) wereld van oorzaken kan waarnemen. Dit vermogen was sterk aanwezig in Mw. Denton, haar zoon, en andere familieleden van prof. Denton, en vooral eerstgenoemde twee hadden hun psychometrische vermogens wonderbaarlijk ver ontwikkeld.
Als een voorwerp – een brief, een kledingstuk, een brok steen of ander materiaal van een gebouw, of geologisch materiaal, enz. – aan hen in handen werd gegeven om vast te houden of tegen het midden van het voorhoofd te houden – 2,5 cm boven de wenkbrauwlijn – kwamen ze onmiddellijk in harmonisch contact met het akasa, of de ziel, van de persoon of het ding met wie of waarmee het voorwerp in relatie had gestaan, en konden ze er een beschrijving van geven. Stap voor stap bewezen deze onderzoeken de waarheid van de oude Indo-Europese leer dat het akasa (de ether) de wieg en het graf van de objectieve natuur is; en dat het het onuitwisbare verslag bevat van alles wat ooit heeft bestaan, elk verschijnsel dat zich ooit in de buitenwereld heeft voorgedaan. De hypothese van de natuurwetenschap werd dus bevestigd en uitgebreid, en er werd een brug met één overspanning geslagen over de ‘onpeilbare afgrond’ die volgens de grote Tyndall lag tussen de zichtbare en onzichtbare werelden. Prof. Denton was in onze tijd niet de eerste ontdekker van psychometrie; die eer komt toe aan prof. J.R. Buchanan, MD, een uitstekende Amerikaanse antropoloog en een lid van onze Society. Een van de grote voordelen van deze wetenschap is dat het onderzoek ervan kan worden gedaan zonder risico voor de ‘proefpersoon’ en zonder hem of haar in een staat van hypnotische bewusteloosheid te brengen. In zijn boek zegt prof. Denton dat
. . . de psychometrist eerst een soort passieve toeschouwer is, zoals iemand die in een stoel zit en een panorama voor zich ziet; maar na verloop van tijd is hij in staat om de visioenen te beïnvloeden – om ze sneller voorbij te laten gaan, of ze langer vast te houden om ze nader te onderzoeken. Dan blijft de psychometrist soms stilstaan bij het verleden waarvan de geschiedenis in het onderzochte voorwerp opgesloten lijkt te liggen . . . [Ten slotte] laat hij ook dat voorwerp los. Als hij dat wil verlaat hij de kamer, stijgt op in de lucht, kijkt neer op de stad, ziet de aarde onder zich als een kaart, of stijgt nog verder omhoog en aanschouwt de hele wereld die onder hem naar de duisternis of naar het zonlicht draait. Hij laat zich neer op een eiland of continent, ziet de primitieve stammen van Afrika, onderzoekt de woestijn in het binnenland van Australië, of lost het probleem op van de mysterieuze polen van de aarde. Hij kan nog meer doen dan dit: hij wordt meester over de eeuwen. Op zijn bevel verschijnen het verleden van het eiland en het continent als geesten uit de oneindige nacht; en hij ziet wat ze waren en hoe ze waren, welke levensvormen er woonden, en merkt hun eerste menselijke bewoners op; hij ziet de groei van een continent, en de mensen die erop leefden, en dat alles binnen een uur . . . het heelal heeft nauwelijks een geheim dat [de bevrijde geest] niet met open ogen kan aanschouwen.1
1. William Denton, The Soul of Things; or, Psychometric Researches and Discoveries, 1873, deel 2, blz. 28-9.
Prof. Denton schat dat ten minste één op de tien blanke vrouwen over dit psychometrische vermogen beschikt, en één op de twintig mannen. Ongetwijfeld zal het percentage onder Aziaten zelfs nog hoger zijn.
Zoals we al hebben opgemerkt, hoeft de psychometrist niet te worden gehypnotiseerd om zijn vermogen te kunnen uitoefenen. Zijn ogen moeten worden gesloten om het denken beter te kunnen concentreren op de paranormale waarnemingen. ‘Verder’, zegt prof. Denton,
. . . lijkt hij in een volkomen normale toestand te verkeren, en kan gewoon horen wat er in de kamer gebeurt; hij legt het voorwerp vaak neer, neemt deel aan het gesprek, of maakt tekeningen van dingen die hij heeft gezien en gaat dan verder met het onderzoek. Wanneer het aangereikte materiaal in poedervorm verkeert, hoeft hij slechts het voorhoofd te bestrijken met een hoeveelheid die aan een vochtige vinger blijft plakken; en als hemellichamen worden onderzocht laat hij de stralen ervan op het voorhoofd schijnen. – blz. 33
Zo ziet men dat een commissie van een afdeling van onze Society, die over een exemplaar van het boek van prof. Denton beschikt, de middelen heeft om gemakkelijk onderzoek te kunnen doen dat heel interessant en nuttig is op een gebied waar niet alleen de geheimen van de Indo-Europese geschiedenis maar ook de geschiedenis van onze planeet en alle wijzigingen die ze heeft ondergaan, onvergankelijk zijn vastgelegd. Prof. J.W. Draper, een van de knapste wetenschappers en briljantste schrijvers die onze tijd heeft voortgebracht, zegt:
Er valt nooit een schaduw op een muur zonder daarop een blijvend spoor achter te laten dat men zichtbaar kan maken met behulp van de daarvoor geschikte methode. . . . Op de wanden van onze privévertrekken, waar we denken dat niemand ons kan zien en onze rust niet kan worden verstoord, bestaan de sporen van al onze daden, schaduwen van alles wat we hebben gedaan.1
1. The History of the Conflict between Religion and Science, blz. 132-3.
Het is voor iemand die in het geheim een misdaad heeft gepleegd een verpletterende gedachte dat het beeld van zijn daad en de echo’s van zijn woorden vele jaren nadat hij is gestorven, en hij aan zijn kinderen een ‘achtenswaardige’ reputatie heeft nagelaten, kunnen worden gezien en gehoord. Leden van onze Society moeten des te meer doordrongen zijn van deze gedachte, omdat ze leven, handelen, spreken en zelfs denken onder het toezicht van die meesters voor wie in de natuur geen geheimen kunnen worden verborgen als ze besluiten om deze te onderzoeken. Er zijn onder ons meerdere gevallen geweest van personen die, voornamelijk omdat ze overtuigd waren van dit feit, zichzelf tot een beter mens hebben gemaakt; en als de mogelijkheden van psychometrie algemeen bekend zouden zijn, zouden het er nog veel meer zijn. Want het is bewezen dat niet alleen de beelden van het verleden in ‘de onvergankelijke beeldengalerijen van het akasa’ staan, maar ook de geluiden van stemmen uit het verleden, zelfs de geuren van oude bloemen die eeuwen geleden zijn verwelkt, en de aroma’s van vruchten die aan bomen hingen toen de mens slechts een mompelende barbaar was, en wat nu de mooiste landen onder de zon zijn door poolijs, een mijl dik, werd bedekt.
We beschikken over middelen om meer dan 70 exemplaren van The Soul of Things in India in omloop te brengen, en hopen er nog eens 700 aan te schaffen. En we hopen ook dat onze Indiase vrienden snel kunnen kennismaken met de schrijver zelf, die zojuist een heel succesvol lezingenseizoen in Australië heeft afgesloten, en India zal bezoeken op de terugweg naar Amerika. Onder zijn lezingen was er een over psychometrie, waarvan we een beknopt verslag aantreffen in de Liberal (Sydney) van 10 februari, en dat we hieronder weergeven.1
1. Noot vert.: Daarna volgde het bovengenoemde verslag.