Theosophical University Press Agency

pagina achteruit Inhoudsopgave pagina vooruit

De beginselen in de constitutie van een boeddha

Ik wil eerst enkele opmerkingen maken over de beginselen in de constitutie van een boeddha. Ik vraag me af of u werkelijk begrijpt in wat voor toestand de beginselen van een manushyaboeddha verkeren. Wij mensen zijn nu in de vierde ronde en in het vijfde wortelras daarvan; dat wil zeggen dat we vanuit een psychologisch standpunt actief functioneren in de kama-manasische delen van onze constitutie. Zodra we hebben geleerd in de manasische delen te functioneren, zijn we vijfderonders; of, als we aan de meerderheid van de mensheid denken, beginnen we aan de vijfde ronde. Zo is het ook als ons zelfbewustzijn gaat functioneren in de buddhi in ons: dan zijn we boeddha’s. Dat gebeurt pas in de zesde ronde. Hoewel Gautama de Boeddha in deze vierde ronde leefde, was hij al zover geëvolueerd dat hij in zijn zesde beginsel of zijn buddhi leefde en zelfbewust was; daarom werd hij een zesderonder of een manushya, menselijke, boeddha genoemd. Maar we moeten hierop letten: wanneer een wezen zoals een mens in zijn evolutiestadium van deze vierde ronde erin slaagt in buddhi in hem te leven, is hij nirvana ingegaan. Nirvana heeft verschillende niveaus of graden, evenals devachan of kamaloka of het aardse leven. Maar wanneer een mens heeft geleerd in de buddhi van zijn constitutie te functioneren en te leven, is hij een boeddha en zijn zijn hogere beginselen de volmaakte rust en vrede ingegaan – nirvana.

Maar wat gebeurt er met de lagere delen van zijn constitutie? Ze bestaan nog steeds, want hij is, ex hypothesi, nog altijd een mens; ze zijn er nog en leven voort omdat deze lagere delen van zijn constitutie uit monaden bestaan, evenals de hogere delen. Deze lagere monaden van de constitutie van de boeddha zijn lerende, groeiende, evoluerende entiteiten of wezens. Als dus in het geval van een boeddha de hogere delen nirvana zijn ingegaan, dat wil zeggen het hemelse boeddhaschap hebben bereikt, dan leven de buddhi-manasische delen, de bodhisattva in de boeddha, nog steeds; zodra de boeddha zijn stoffelijk lichaam aflegt, of de bodhisattva in hem zijn stoffelijk lichaam aflegt en lichamelijk sterft, dan leeft voor die geboorte de bodhisattva verder als een nirmanakaya; dit bodhisattvadeel van de boeddha, van wie de hoogste beginselen in nirvana zijn, verschaft het psychische apparaat dat nodig is voor het belichamen van de goddelijke straal vanuit de godheid en het voortbrengen van een avatara; dit gebeurde in het geval van Jezus of Sankaracharya of Lao-Tse en anderen.

Bedenk ook dat avatara’s geen karma uit het verleden en geen toekomstig karma hebben; want zij kunnen niet opnieuw leven. Ze leefden nooit eerder omdat ze het product van magie zijn – een zelfbewust levend samenstel, voortgebracht door het samenvloeien of samengaan van drie verschillende bewustzijnsstromen: de goddelijke straal van boven, het psychische gestel van de boeddha en de bijeengebrachte lagere elementen die bij een gewone gang van zaken een stoffelijke mens zouden hebben voortgebracht – misschien van het gemiddelde type, misschien iets hoger.

Iemand is dus een boeddha wanneer zijn hoogste delen in nirvana zijn en de hogere tussenliggende of de hoogste menselijke delen van hem buddhi-manasisch zijn; dit gedeelte leeft voort als leraar, als een bodhisattva-nirmanakaya, als verlosser van de mensen. Verder is er het stoffelijk lichaam met zijn vitaal-astraal gestel dat tenslotte sterft.


Aspecten van de occulte filosofie, blz. 69-70

© 1999 Theosophical University Press Agency

Daal en Bergselaan 68, 2565 AG Den Haag