16 – Grimnismál (Het lied van Grimner)

Aantekeningen van de vertaler

Dit is misschien de meest uitvoerige esoterische instructie over de samenstelling van de werelden die in een nog bestaande mythologie kan worden gevonden. Ze is goed te vergelijken met de beschrijvingen van de innerlijke aard van ons heelal die in andere bronnen kunnen worden gevonden zoals de Qabbalah en de Perzische en hindoegeschriften; ja, als we De Geheime Leer als toetssteen gebruiken, dan is de leer van Grimner verrassend openhartig.

Odin in vermomming (Grimner betekent met een kap bedekt, vermomd) verklaart aan zijn leerling Agnar de constructie van ons heelal vanaf de verhevenste niveaus van het goddelijke tot aan de laagste werelden van de stof; het beeld over de scheppende en vernietigende processen die in een heelal aan de gang zijn en dat in de Völuspá schetsmatig werd geschilderd, wordt hier aangevuld. De astrologie van de mythen houdt zich niet bezig met geboortehoroscopen en persoonlijke voorspellingen. Ze gaat over de eigenschappen van levende werelden, over het karakter en de functies van hun planetaire godheden, hun onderlinge verbanden, en de vitale krachten die door en tussen de hemellichamen circuleren.

In Grimnismál zien we de vroegste twee rassen van de aarde opgroeien onder rechtstreekse goddelijke supervisie; Agnar, het oudere ras, wordt getraind door Frigga, de moeder van de Asen, en Geirröd, het jongere, door Odin. Alvader laat Geirröd onrechtmatig bezit nemen van Agnars positie – de tweede mensheid neemt de plaats in van de eerste. Er is een exacte parallel in het Oude Testament waar tegen Rebekka wordt gezegd: ‘twee naties zijn er in uw schoot en twee soorten mensen. . . . één volk zal sterker zijn dan het andere; en het oudere zal het jongere dienen’ (Gen. 25:23). Dan volgt het bekende verhaal van Esau die zijn geboorterecht verkocht aan zijn jongere tweelingbroer.

De derde mensheid wordt gesymboliseerd door de zoon van Geirröd, eveneens Agnar genoemd, die wordt geïnstrueerd door Grimner, die nu Väratyr (God van het zijn of God-die-is) heet. De jongen, die dit voorrecht heeft verdiend door een daad van vriendelijkheid, wordt geleerd over de vorming en samenstelling van het zonnestelsel: zijn ‘niveaus’ van substanties, zichtbare en onzichtbare – de ‘gebieden’ van de theosofische literatuur – en de hoven, zalen, of huizen die de woningen zijn van hun respectieve goden. De kenmerken van deze huizen van goddelijke vermogens worden heel ingenieus voor de geest geroepen, hoewel geen woorden een goed genoeg beeld zouden kunnen geven van hun eigenschappen: menselijk bewustzijn omvat eenvoudig niet de trillingssnelheden die buiten het bereik van onze zintuigen vallen, of ze daar nu dichtbij liggen of ver ervan af staan. Tot we geschikte zintuigen ontwikkelen om zulke substanties te kennen, moeten we tevreden zijn om de sferen te beschouwen als passende huizen voor de vermogens die ze gebruiken.

De eerste wereld die wordt genoemd is Trudheim – ‘een heilig land, dichtbij de Asen en de elfen’ (4). De god ervan, Trudgälmer, is dat aspect van de drie-ene godheid die overeenkomt met Vishnu, de ondersteunende kracht van de hindoe-trimurti¹ of goddelijke triade. De andere twee zijn Örgälmer die, zoals Brahma van de hindoes, de uitstortende, expansieve kracht is, de ‘schepper’, terwijl de derde, Bärgälmer, de oogst van een leven, overeenkomt met Siva, de vernietiger-vernieuwer. De drie zijn duidelijk onafscheidelijk, en zijn de drie aspecten van de aandrijvende kracht, hetzij in een heelal of in een andere entiteit, die zich uitdrukt als voortdurende verandering. De beschrijvingen van de twaalf huizen van de goden kunnen op veel manieren worden geïnterpreteerd. Ze kunnen van toepassing zijn op de twaalf richtingen in de ruimte die heel vaak worden aangeduid als zodiakale invloeden, en ook op de planetaire krachten die door hun karakter deze invloeden filteren en wijzigen voordat wij ze ontvangen; ze kunnen ook verwijzen naar de onzichtbare eigenschappen van onze aardse godheid, die overeenkomen met al het bovenstaande en door deze worden aangepast. Analogie is een krachtige leidraad om mythen te begrijpen, onder voorwaarde dat ze niet wordt verwrongen of tot in extremen wordt doorgevoerd. Omdat de twaalf godheden die in Grimnismál worden genoemd wat hun eigenschappen betreft sterk verschillen, is het niet zo verbazingwekkend te ontdekken dat zulke uiteenlopende karakters als Ull en Trym daartoe behoren – respectievelijk de hoogste, meest spirituele levenssfeer in ons aardse stelsel, en de sfeer die het diepst in de stof is verzonken, de bol die we op dit moment bewonen.

Het is goed te bedenken dat we over kwalitatieve krachten spreken die sterk uiteenlopende kenmerken hebben, en niet over personen, hoezeer ook vergroot. Als we kosmische processen en hun dynamische krachten op hun eigen niveau zouden kunnen bestuderen, zouden we ze misschien zo kunnen opvatten, maar vanuit ons menselijke, microkosmische gezichtspunt kunnen ze slechts vagelijk worden voorgesteld als beginselen die behoren tot het zonneheelal. De figuren in de mythen worden vermenselijkt – alleen al omdat ze met een naam worden aangeduid – en kunnen ons slechts een zeer vage benadering geven van hun ware karakters en functies. Evenzo voorziet de zodiakale symboliek ons van heel vage aanduidingen van de diverse invloedssferen die in de verschillende richtingen in de ruimte overheersen. We zijn eenvoudig niet toegerust om deze te onderscheiden.

De volgorde binnen de liederen is niet altijd duidelijk, en plotseling kan men schetsmatig worden verwezen naar het walhalla waar Odins strijders de drie everzwijnen als voedsel krijgen opgediend – de resultaten van hun overwinningen op aarde die, zoals we hebben gezien, zowel in de Oud-Noorse als in andere mythologieën worden gesymboliseerd door een everzwijn. Hun namen, Andrimner, Särimner, Eldrimner, respectievelijk adem (lucht, geest), zee (water, denkvermogen), en vuur (warmte, verlangen en wil), vormen een symbool binnen een symbool omdat deze karakteristieke eigenschappen van toepassing zijn op de samenstelling van zowel de natuur als de mens. Wanneer vers 18 vrij wordt weergegeven: ‘de geest dompelt het denken in het verlangen en de vrije wil; weinigen weten waardoor de Eén-strijders worden gevoed’, dan is de conclusie dat de overwinnaars van het zelf worden gevoed door een steeds verdergaande en doelgerichte veredeling van de verlangens en de wil. Dit is psychologie van een hoge orde. Ze geeft inhoud en zin aan de menselijke evolutie als een steeds verdergaande verandering, en biedt de menselijke ziel een krachtige stimulans om te groeien. Dit gaat veel verder dan het denkbeeld dat evolutie alleen op lichamen slaat; hier is een besef dat wat er evolueert het bewustzijn van de wezens is, en dat in het mensenrijk de vrije wil een belangrijke rol speelt in dit proces. De instructie en training van Agnar heeft als praktische toepassing het verkrijgen van een dieper inzicht in de rol die zij – de menselijke ziel – in het kosmische drama dient te spelen.

Odin beschrijft zijn twee honden, Gere en Freke (19), zijn trouwe metgezellen. Hij geeft Hebzucht en Gulzigheid te eten, hoewel hijzelf uitsluitend van wijn leeft, wijn of mede die wordt gebruikt om wijsheid mee aan te duiden. Zo steunt de god de dierlijke natuur en gebruikt deze, hoewel hijzelf door alleen wijsheid wordt gevoed. Het Nieuwe Testament biedt een parallel in het bekende verhaal van de bruiloft in Kana, waar Jezus water (rituele inachtnemingen) transformeerde in wijn (geestelijke leringen). Odins raven, Hugin en Munin, vormen ook een beschrijving van aspecten van bewustzijn die essentieel zijn om ervaring op te doen. Hugin betekent denkvermogen [Engels: mind] in al de vele nuances waarin dat woord gewoonlijk wordt gebruikt: mentale bekwaamheid is maar één van de betekenissen ervan; het [mind] kan ook worden gebruikt voor doelgerichtheid, intentie, stemming, houding, instelling – die alle van toepassing zijn op Hugin. Ook Munin heeft veel betekenissen, waarvan herinnering de belangrijkste is. Zonder herinneringen zouden er geen aanpassingen van het denkvermogen zijn. Door zulke aanpassingen veroorzaakt door cumulatieve ervaring voedt de intelligentie zich en wordt bekwaamheid verkregen, het karakter wordt veranderd, en de evolutie gaat voort. We bouwen altijd op basis van het bewustzijn van gebeurtenissen die voorbij zijn. Maar meer dan dat: Munin bepaalt ook de motivatie, de belangrijkste factor bij het richten van het denken en de daaropvolgende handelingen. Het is Hugin die gevaar loopt om gevangen te raken tijdens zijn uitstapjes, maar de angst voor Munin is eeuwig.

Alvader spreekt over Tund, de rivier van de tijd, die de gracht vormt rond het walhalla. Daarin dartelt Tjodvitners vis – de mensheid. Tjodvitner is een van de namen van Fenris, de wolf waarvan Loki de vader is, en betreft alle grove voortbrengselen van het ongedisciplineerde denken. Het is de weerwolf die eeuwig vist naar menselijke zielen om ze te misleiden. Zij die erin slagen de rivier over te steken komen voor de ‘Poort van Keuze’ te staan of de ‘Poort van de Dood’, waarvan de klink maar door enkelen kan worden opgelicht, en die, zoals we hebben gezien, leidt naar de Zaal van de Uitverkorenen – het walhalla.

Grimner verklaart dan aan zijn discipel hoe de levensboom is samengesteld en aan welke gevaren deze blootstaat. Er is geen poging gedaan om de namen van al de levensrivieren te vertalen. Het is voldoende te zeggen dat daartoe namen behoren zoals Wegwijs [wijs m.b.t. wegen] en Oorlog (in allerlei vormen), die doen denken aan de kenmerken van de verschillende rijken van wezens en hun positie op de evolutieschaal. Alleen enkele van de meer duidelijke betekenissen worden aangereikt. Onvertaalde namen, met uitzondering van die welke elders zijn verklaard, staan cursief. Daarna volgen de namen van de strijdrossen van de goden.

De uiteindelijke ‘zegening door Ull van hem die het eerst het vuur aanraakt’ houdt de belofte in van menselijke volmaakbaarheid. Het herinnert ons eraan dat de ongemanifesteerde wereld van Ull – de top van het goddelijke in het stelsel waartoe onze aarde behoort – toegankelijk is. Het ‘vuur’ van deze ongeschapen ‘koude’ wereld van zuiver bewustzijn kan nauwelijks worden uitgelegd in termen die in ons bestaan begrijpelijk zouden zijn, maar de woorden geven ons een vage aanduiding van het gebied dat door ons essentiële zelf kan worden bereikt.

De slotverzen van Grimnismál behoeven geen verklaring. Daarin onthult de vader van goden en mensen zijn vele namen, wat culmineert in de veelbetekenende woorden: ‘de Opener en de Sluiter, allen zijn één in mij’.

---

 

Grimnismál

Koning Rödung had twee zonen; de ene heette Agnar, de andere Geirröd. Agnar was toen tien winters oud, Geirröd acht. Beiden roeiden in een boot en waren aan het vissen toen de wind hen wegblies de zee op. In de duisternis strandden ze en gingen aan land, en ontmoetten een arme boer die hen tijdens de winter onderdak verleende. De vrouw voedde Agnar op, maar de man onderwees Geirröd. Toen de lente kwam, gaf de man hun een schip, maar toen hij en zijn vrouw hen naar het strand brachten, sprak de man afzonderlijk met Geirröd.

Ze hadden een gunstige wind en kwamen al snel bij de aanlegplaats van hun vader. Geirröd stond op de voorsteven; hij sprong aan wal maar duwde de boot weg en zei: ‘Ga waarheen de trollen je mogen meevoeren!’ Het schip dreef de zee op.

Geirröd ging naar huis en werd goed ontvangen. Zijn vader was toen dood en Geirröd werd in zijn plaats koning en een beroemd man.

Odin en Frigga zaten op Lidskjälf² en keken uit over alle werelden. Odin zei: ‘Zie je Agnar, je pleegzoon, hoe hij kinderen voortbrengt met een reuzin in een grot? Maar Geirröd, mijn pleegkind, is een koning en heerst over landen.’ Frigga antwoordde: ‘Hij is zo gierig, hij laat zijn gasten verhongeren, als ze te talrijk zijn.’ Odin zei dat dit een grote leugen was; ze gingen een weddenschap aan over dit twistpunt. Frigga zond haar dienstmeisje Fulla³ naar Geirröd om hem te waarschuwen dat een tovenaar die tegen de avond zou aankomen zijn einde zou betekenen, en ze voegde er als aanwijzing aan toe dat geen hond hoe woest ook de man zou aanvallen. Het was de grootste laster om te zeggen dat het koning Geirröd aan gastvrijheid ontbrak, maar hij liet deze man, over wie de honden geen macht hadden, gevangen nemen. De man was gekleed in een blauwe bontjas en noemde zichzelf Grimner.⁴ Hij wilde over zichzelf niet méér vertellen, hoeveel ze hem ook ondervroegen. De koning liet hem martelen en plaatste hem tussen twee vuren. Daar bleef hij gedurende acht nachten.

Koning Geirröd had een zoon, tien winters oud, die hij naar zijn broer Agnar had vernoemd. De jongen ging naar Grimner, en gaf hem een hoorn gevuld met drank en zei dat zijn vader er verkeerd aan deed om een onschuldige man te martelen. Grimner dronk de hoorn helemaal leeg. Tegen die tijd stond zijn jas in brand. Hij sprak:

1.	‘Heet bent u, Vuur, en maar al te krachtig! Konden we maar verder uiteengaan, Vlam! De pelsvoering schroeit, hoewel ik de jaspanden omhooghoud, De jas begint te branden.
2.	Acht nachten zat ik hier tussen vuren Zonder dat iemand mij te eten gaf; Afgezien van Agnar, Geirröds zoon; Hij alleen zal heersen in het land van de Goten.
3.	Het beste voor u, Agnar, met alle dingen Väratyr5 wenst dat u gelukkig bent! Voor maar één keer te drinken geven zult u nooit Een grotere beloning verkrijgen.
4.	Een heilig land zie ik gelegen Nabij de Asen, dichtbij de elfen; Maar in Trudheim zal Thor wonen Tot aan de heerschappij van de heersers een einde komt.
5.	Regendalen noemen ze die valleien Waar Ull6 zijn zaal heeft opgetrokken; Elfheim gaven de goden aan Frey Als jeugdgeschenk bij de dageraad van de tijd.
6.	Daar staat een derde woning waar welwillende krachten De zaal met zilver hebben bekleed; Het niveau van de uitverkorenen werd bij de dageraad van de tijd Voor hemzelf gebouwd, uit wijsheid, door de Áse.
7.	Diepe Rivier is de vierde; Waaruit koele golven opbruisen; Daar drinken Odin en Saga Voor altijd met grote teugen uit gouden bekers.
8.	Gladsheim is de vijfde, waar De zaal van de uitverkorenen glinstert van het goud. Daar kroont Odin, over wie wordt kwaadgesproken, dagelijks Zij die in de strijd zijn gedood.
9.	Deze zaal wordt duidelijk herkend Door hen die Odin komen opzoeken; Het dragende geraamte ervan bestaat uit speren, het dak uit schilden, De banken liggen bezaaid met maliënkolders.
10.	Deze zaal wordt duidelijk herkend Door hen die Odin komen opzoeken; Wolven hangen aan de westelijke deur, Met daarboven een van bloed druipende adelaar.
11.	De zesde is Trymheim waar Tjasse leefde, De machtige reus van vroeger; Nu bouwt Skade, de slanke god-bruid, Op het terrein dat van haar vader was.
12.	Ruime Blik is de zevende, waar Balder Beschikt over zijn zalen; Op dat land, dat weet ik, Zijn de minste schadelijke runen.
13.	Hemelberg is de achtste, waar Heimdal Over de heiligdommen zou heersen; De wachter van de goden drinkt met vreugde van de Goede mede in dit huis van geluk.
14.	Folkvang is de negende. Hier heerst Freya, En wijst de zetels toe in de zaal; Dagelijks begroet ze de helft van de uitverkorenen De andere helft is van Odin.
15.	De Schijnende is de tiende, gesteund door gouden zuilen En met een dak van zilver. Forsete slijt daar zijn leven En oordeelt wijs over oorzaken.
16.	De Haven voor Schepen is de elfde, Waar Njörd zijn zaal heeft ingericht; De mens-heerser, vrij van kwaad, Heerst over hoogbetimmerde heiligheid.
17.	Verscholen tussen struikgewas en hoog riet Ligt het weidse land van Vidar; Daar zal mijn zoon van zijn paard afstijgen Om zijn vader te wreken.
18.	Andrimner dompelt Särimner in Eldrimner7 Het beste vlees! Weinigen weten wat de Eén-strijders eten!
19.	Gere en Freke worden gevoed Door de vader van menigten, gewend aan de strijd; Maar Odin, de met wapens versierde, Leeft eeuwig uitsluitend van wijn.
20.	Hugin en Munin vliegen elke dag Boven het slagveld Aarde. Ik maak me zorgen dat Hugin niet terugkeert Maar ik vrees meer voor Munin.
21.	Tund8 huilt en de vis van Tjodvitner9 Speelt in de rivier; De stromende rivier schijnt voor de feestvierders Veel te groot om over te steken.
22.	De Poort van Keuze is in de muur, Heilig, vóór de heilige deuren; Schitterend is die poort, en maar weinigen weten Hoe deze op slot wordt gedaan.
23.	Vijfhonderd zalen en nog eens veertig Zijn er in het overvolle Bilskirner; Van alle zalen met een dak schijnt die Van mijn zoon mij de grootste.
24.	Vijfhonderd deuren en nog eens veertig Heeft het walhalla, dat weet ik; Achthonderd Eén-strijders komen tegelijk tevoorschijn Uit elk ervan, wanneer ze eropuit gaan om getuigen te zijn.10
25.	Heidrun is de geit in de zaal van Heervader, Die knabbelt aan de twijgen van de Schaduwgever; Zij schenkt de beker van de schepping vol met de voortreffelijke mede, Drank die nooit opdroogt.
26.	Eiktyrner is het hert van de zaal van Heervader, Dat knabbelt aan de takken van de Schaduwgever; Druppels vallen van zijn gewei in Hvergälmer, Waaruit alle wateren ontspringen.11
27.	Sid12 en Vid, Säkin, Äkin, Sval en Gunntro, Fjörm en Fimbultul; Rin en Rinnande, Gipul, Göpul, Gammal, en Geirvimmel, Die draaien rond de woningen van de goden; Tyn en Vin, Töll en Höll, Grat en Gunntorin.
28.	Vina is één, een ander is Vägsvinn, een derde Tjodnuma. Nyt en Nöt, Nönn en Rönn, Slid en Rid, Sylg en Ylg, Vid en Vand, en Strand, Göll en Leiptr, die dichtbij de mensheid stromen En die omlaag stromen naar Hel.
29.	Körmt en Örmt, en de beide Karlögar, die Thor elke dag doorwaadt op weg naar het oordeel Onder de es Yggdrasil; anders zou de brug van de Asen In brand vliegen en de heilige wateren gaan koken.
30.	Glad en Gyller, Gler en Skidbrimer, Silvertopp en Siner, Gisl en Falhofner, Gulltopp en Lättfot; die berijden de verheven goden elke dag Op weg naar het oordeel onder de es Yggdrasil.13
31.	Onder de es Yggdrasil Zijn drie wortels die in drie richtingen gaan: Eén herbergt Hel, tot één behoren de ijsreuzen; Tot de derde, de mensen van de mensheid.
32.	Ratatosk is de eekhoorn die op en neer rent langs de es Yggdrasil: De woorden van de adelaar boven in de kruin Brengt hij naar de Knager beneden.
33.	Er zijn vier herten met elegant gebogen halzen Die knagen aan de takken. Dáin en Dvalin, Dunör en Duratror.
34.	Er zijn meer slangen onder de boom Yggdrasil Dan een domme aap zich kan voorstellen; Goin en Moin, de zonen van Graf-getuige, de draak Grijsrug, Geest; De Opener en Sluiter die, geloof ik, de twijgen van de boom trekken.
35.	De es Yggdrasil moet meer doorstaan dan mensen kunnen weten; Het hert knaagt aan de bovenkant, De stam ervan is aan het rotten, En vanonder knaagt de slang Nidhögg.
36.	Rist en Mist brengen me de hoorn, Skäggjöld en Skögul, Hild en Trud, Löck en Härfjätter, Göll en Geirönul, Randgrid, Rádgrid, en Reginleif, Deze brengen de mede aan de Eén-overwinnaars.
37.	Árvak en Allsvinn zullen de volgzame zon Omhoog- en opzijtrekken; Maar onder hun flanken hebben de meedogende krachten De IJzerkoude verborgen.
38.	Svalin14 is hij die vooraan staat, En de schitterende god beschermt; Bergen en zeeën zouden wegbranden Als hij zou wegvallen.
39.	Sköll is de wolf die de schijnende god achternazit Naar de beschermende bossen; De ander, Haat, zoon van Rodvitner,15 gaat aan De hemelse bruid vooraf.
40.	Uit Ymers vlees werd de aarde gevormd, Uit zijn bloed de golvende zeeën, Uit zijn beenderen de bergen, uit zijn haar het struikgewas, En uit zijn hersenpan de hemel.
41.	Met zijn wenkbrauwen omsloten de weldadige krachten Midgárd voor de zonen van de mensen; Maar uit zijn brein werden ongetwijfeld Alle donkere hemelen geschapen.
42.	De zegen van Ull en van alle goden Komt hem toe die het eerst het vuur aanraakt; Want werelden worden geopend rondom de zonen van de Asen Wanneer kookpotten worden opgetild van de haard.
43.	In de voortijd gingen de zonen van Ivalde Voor de zachtaardige Frey, De weldoende zoon van Njörd, Skidbladnir bouwen, het beste van de schepen.
44.	De es Yggdrasil is de edelste van de bomen, Skidbladnir van de schepen, Odin van de Asen, en Sleipnir van de rossen, Bilrast16 van de bruggen, Brage van de barden, Hábrok van de havikken, En van de honden, Garm.
45.	Nu heb ik mijn gezicht laten zien aan de zegevierende goden, Om goodwill te kweken; Alle Asen worden naar de banken van de wrede geroepen, Naar het feestmaal van de wrede.
46.	Ik noemde mijzelf Grim, ik noemde mijzelf Gángläre, Härjan en Hjälmbäre,17 Tack en Derde, Tunn en Unn, Helblind en Hár;
47.	Sann en Svipal en Sangetal ben ik, Härteit en Nikar, Bilögd, Bálögd, Bölverk, Fjölnir, Grim en Grimne, Glapsvinn, en Fjölsvinn;
48.	Breedrand, en Breedbaard, Vader van Overwinningen, Nikud, Alvader, Vader van de dood; Atrid en Farmatyr. Nooit heb ik voor mijzelf Twee keer dezelfde naam gebruikt sinds ik onder de mensen kwam.
49.	Grimne was ik bij Geirröd, maar bij Ásmund Jalk, En Kjalar toen ik een tobogan18 voorttrok, Tro in de Ting, Oske en Ome, Jafnhár en Bäflinde, Göndle en Hárbard onder de goden.
50.	Svidur en Svidrer was ik toen ik De bejaarde reus plaagde; Toen ik de enige vloek werd Van Midvitners zoon.
51.	Dronken bent u, Geirröd, en buiten zinnen; Veel heeft u verloren Toen u de gunst van Alle Eén-strijders en van Odin verspeelde.
52.	Vergeefs werd er gesproken, want het helpt u niets; Vrienden houden u voor de gek en misleiden u; Ik zie het zwaard van mijn vriend liggen, Druipend van het bloed.
53.	Ygg verkrijgt de gevallenen; uw levensperiode is verstreken; De beschermers zijn vertoornd. Hier ziet u Odin; Kom nader als u dat kunt!
54.	Odin ben ik nu, Ygg was ik daarvoor, En daarvoor Tund: Vak en Skilfing, Vafud en Roptatyr, Opener en Sluiter: allen zijn één in mij.’

Koning Geirröd zat terwijl hij zijn zwaard dwars over zijn knieën hield, maar, toen hij hoorde dat Odin was gekomen, begon hij hem [Grimner: Odin] tussen de vuren weg te halen. Zijn zwaard gleed uit zijn handen en viel op het gevest juist toen de koning struikelde en voorover viel, en zijn eigen zwaard ging door hem heen. Hij onderging zijn lot. Toen verdween Odin. Agnar was daarna lange tijd koning.

 

Noten

1. Letterlijk ‘drie gezichten’.

2. Zie noot 5, hfst. 1. Lidskjälf kan andere betekenissen hebben, maar ‘niveau van mededogen’ schijnt de meest waarschijnlijke te zijn.

3. Fulla en Bil zijn namen van maanfasen.

4. Letterlijk ‘met een kap bedekt’; vermomd.

5. God van het zijn.

6. Winter, een ‘koude’ of niet-gevormde wereld.

7. De ‘everzwijnen’ waarmee de goden zich voeden: lucht, water en vuur.

8. ‘Rivier van vuur’, de gracht rondom het walhalla.

9. Tjodvitner – de weerwolf, Fenrer of Fenris, de zoon van Loki, die vist naar mensen. De vis van Tjodvitner is dus de mensheid.

10. 540 x 800 = 432.000, de cyclus die in de Purana’s wordt genoemd en die zoals de pythagorische tetraktis wordt gebruikt in een patroon om grotere cyclussen te vormen, veelvouden van deze. De ‘gouden eeuw’ is de langste van de vier ‘yuga’s’ of 1.728.000 jaar wat 4 x 432.000 is: ‘De grootste van deze is die van mijn zoon’, van Balder, of de gouden eeuw.

11. Uit Hvergälmer stromen alle levensrivieren die de natuurrijken bewonen of bezielen.

12. Cursieve namen zijn niet vertaald.

13. De namen van de strijdrossen van de goden zijn symbolisch en beschrijvend, en luiden vertaald als volgt: Blij (van Frey), Verguld (van Brage), Verglaasd (van Njörd), Stromende Rivier (van Ull), Zilvertop (van Forsete), Gevoelens (van Tyr), Gegijzelde (van Balder), Holle Hoef (van Höder), Goudtop (van Heimdal), en Lichtvoet (van Höner).

14. ‘De koele’, die de planeten beschermt tegen die golflengten van zonnestraling die hen zouden vernietigen, is een mythe die overeenkomt met die in andere delen van de wereld; en ook de ‘zonnehonden’ in het volgende vers (39), een optisch verschijnsel dat op noordelijke breedtegraden als een dubbele weerspiegeling aan de horizon wordt gezien wanneer de zon opkomt of ondergaat.

15. Rood-getuige – de rode luchten bij de dageraad en zonsondergang die een mysterie in zich dragen.

16. Bifrost, de regenboogbrug.

17. Odins namen verwijzen naar verschillende vermommingen en functies: Kap of Masker, Rondtrekkende Leerling (vgl. Hfst. 11, De apotheose van Gylfe, waar door de kandidaat deze naam wordt aangenomen), Strijder, en Helmdrager, enz.

18. De mythe waarin Odin als Kjalar een tobogan [slee] voorttrok is verloren gegaan en alleen indirecte verwijzingen ernaar zijn blijven bestaan.

De maskers van Odin – Oud-Noorse wijsheid, blz. 202-19

© 2005  Theosophical University Press Agency
Daal en Bergselaan 68, 2565 AG Den Haag